Στις μέρες μας κυριαρχεί η τάση, που με τόση ευκολία διατυπώνεται από μέσα ενημέρωσης και «αγανακτισμένους πολίτες», να θεωρείται πως η πολιτική από την φύση της είναι «ανήθικη».
Αυτό είναι πολύ επικίνδυνο και χρησιμοποιείται από την «εξουσία», μέσω των προπαγανδιστών της, προκειμένου να «σπρώξουν» μία μερίδα ψηφοφόρων, είτε στην αποχή και την αδιαφορία, είτε προς ακροδεξιές κατευθύνσεις. Έτσι δικαιώνεται μια απολίτικη στάση που ευνοεί όσους θέλουν να κάνουν τις «δουλειές» τους, με την μικρότερη δυνατή αντίσταση.
Κατ’ αρχάς να κάνουμε μία διάκριση ανάμεσα στους πολιτικούς και την ηθική και στην πολιτική και την ηθική. Είναι ένα συνηθισμένο λάθος που γίνεται κατά κόρον, να θεωρείται ανήθικη η πολιτική από πράξεις πολιτικών που ανάγονται όπως είναι αυτονόητο σε ανθρώπινες αδυναμίες.
Σε αυτό το επίπεδο εκείνο που πρέπει να γίνεται, είναι μία συνειδητή επιλογή του πολιτικού προσώπου με γνώμονα το πρέπον, το προσήκον, το ενδεδειγμένο, το δέον γενέσθαι και φυσικά να την υποστηρίζει αυτή την επιλογή, χωρίς να «φοβάται» και χωρίς να προσδοκά κάποια «ανταμοιβή».
Όσον αφορά όμως την πολιτική πάμε σ’ ένα άλλο επίπεδο, καθαρά ιδεολογικό και ως εκ τούτου πολύπλοκο και πολυσύνθετο, που αφορά όλους μας και είναι αμφισβητήσιμο από τον καθένα.
Εμείς όμως θα το υπεραπλουστεύσουμε, με τον κίνδυνο της λανθασμένης εκτίμησης, ατενίζοντας τον κόσμο από το επίπεδο του «μέσου» σκεπτόμενου πολίτη.
Αν πάμε στην αρχαιότητα θα σταθούμε στον Αριστοτέλη που υποστηρίζει ότι η «πόλη» δεν έχει μόνο στόχο την επιβίωση των ανθρώπων, αλλά και το «ευ ζην», την ευδαιμονία τους. Και αυτό επιτυγχάνεται με την ηθική τελείωση του ανθρώπου μέσα σε μια οργανωμένη πολιτική κοινότητα, όπου προσανατολίζεται σε μία παιδεία η οποία προετοιμάζει ηθικά αγαθούς πολίτες.
Στη σύγχρονη εποχή ωστόσο, μετά από τα διαδοχικά στάδια ιστορικών αλλαγών των κοινωνιών, η συνύπαρξη πολιτικής και ηθικής θεωρείται από πολλούς ως ουτοπία. Αυτό λοιπόν που μπορεί να θεωρηθεί ως ηθική στην πολιτική σήμερα είναι επακριβώς εκείνα που αναφέρουν στα πρώτα τους άρθρα τα πιο προοδευτικά συντάγματα. Η ελευθερία, η αξιοπρέπεια και η ισότητα… που κυρίως το τελευταίο δεν υπάρχει πουθενά.
Κι όμως οι «μεγάλες ιδεολογίες» είχαν (και έχουν θεωρητικά) στο επίκεντρο τον άνθρωπο και την κατάργηση των ανισοτήτων. Όμως η σημερινή πολιτική της άρχουσας τάξης στην καπιταλιστική κοινωνία έχει υποστεί τρομακτικές αλλοιώσεις και έχει καταστήσει την ηθική στην πολιτική ανύπαρκτη.
Αυτό όμως έχει γίνει αισθητό από τα δισεκατομμύρια των ανθρώπων που βρίσκονται ανάμεσα στην συνειδητοποίηση και στην προσπάθεια των εξουσιών για «αποχαύνωση».
Τι θα επικρατήσει τελικά δεν ξέρουμε… Αν επικρατήσει το πρώτο θα «γυρίσει ανάποδα ο ντουνιάς».
Στη σημερινή λοιπόν εποχή, πολιτική και ηθική συνυπάρχουν στον «αγώνα» για την κατάργηση των ανισοτήτων.
Αθανάσιος Μαρινόπουλος
