Το Δίκτυο Αρχιπέλαγος παρουσιάζει τις «Ναυτικές Τέχνες των Κυκλάδων», ένα ψηφιακό αρχείο που μαρτυρά τις τεχνικές και εμπειρικές γνώσεις γύρω από την ξυλοναυπηγική, την αλιεία μικρής κλίμακας και τη ναυτιλία από πέντε Κυκλαδίτικα νησιά (Αμοργός, Κουφονήσια, Πάρος, Σαντορίνη, Σύρος), καθώς και σχετικές πολιτισμικές πρακτικές και πεποιθήσεις, με στόχο να αναδείξει τις Κυκλάδες από διαφορετική οπτική και να φανταστεί ένα εναλλακτικό για αυτές μέλλον. Πώς διαμορφώνει η θάλασσα την κυκλαδική ταυτότητα και κουλτούρα; Τι σηματοδοτούν οι ναυτικές τέχνες για το μέλλον των Κυκλάδων; Μπορούν η ξυλοναυπηγική, η αλιεία μικρής κλίμακας και η ναυτιλία να συμβάλλουν στη βιώσιμη ανάπτυξη των νησιών του Αιγαίου;
Για περισσότερο από δώδεκα μήνες, στο πλαίσιο αυτού του έργου παρήχθησαν χιλιάδες φωτογραφίες τεκμηρίωσης ταξινομημένες σε 43 διακριτές συλλογές, δεκάδες ώρες επιτόπιων ηχογραφήσεων και ψηφιοποιημένων ηχογραφήσεων, τρισδιάστατα μοντέλα επιλεγμένων εργαλείων επεξεργασίας ξυλείας, καθώς επίσης πάνω από 500 ψηφιοποιημένες φωτογραφίες και σπάνια αρχειακά έγγραφα, που παρουσιάζονται σε 19 αρχειακές συλλογές, και μια σειρά ντοκιμαντέρ 12 επεισοδίων.
Το αποτέλεσμα συμπυκνώνει τις διασυνδεδεμένες ναυτικές παραδόσεις στην Αμοργό, τα Κουφονήσια, την Πάρο, τη Σαντορίνη και τη Σύρο, ανιχνεύοντας τη διαχρονική τους σχέση με τον οικονομικό και πολιτισμικό ιστό της περιοχής, αλλά και τον ρόλο τους στην κλιματική προσαρμογή, την κοινωνική συνοχή και τη διαμόρφωση ενός ανθεκτικού μέλλοντος για τις παράκτιες περιοχές των Κυκλάδων και του Αιγαίου συνολικά.
Ερευνητές και ευρύ κοινό μπορούν να πλοηγηθούν στο αρχειακό και πρωτότυπο οπτικοακουστικό υλικό μέσω ενός ψηφιακού χάρτη που σχεδιάστηκε από το Δίκτυο Αρχιπέλαγος ειδικά για το έργο. Οι συλλογές θα εμπλουτιστούν με πρόσθετο υλικό κατά τη διάρκεια του 2024. Παράλληλα, προγραμματίζονται μία σειρά από δημόσιες δράσεις στα πέντε νησιά, όπως εκθέσεις, προβολές και ομιλίες, με στόχο να τιμηθούν αυτές τις πρακτικές και να υποστηριχτεί η συνέχιση και η εξέλιξή τους. Το έργο υλοποιείται σε συνεργασία με το Αρχείων Τάξις, τον Σύλλογο Φίλων Μουσείου Ναυτικών και Ναυπηγικών Τεχνών του Αιγαίου, το Association of Moving Image Archivists (AMIA) και το Motherland, καθώς επίσης και με τοπικούς φορείς, όπως o Δήμος Σύρου-Ερμούπολης, η Δημοτική Κοινότητα Κουφονησίων, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου στη Σύρο, το Ιστορικό Αρχείο Σύρου, το Santorini Archive Project – Ψηφιακό Αρχείο Θήρας, το Βιομηχανικό Μουσείο Σύρου, το Ναυτικό Μουσείο Σαντορίνης, το Λαογραφικό Μουσείο Νάουσας (Συλλογή Όθωνα Κάπαρη), ο Επαγγελματικός Αλιευτικός Σύλλογος Αμοργού, το Πάρκο Πάρου και το Atlantis Oia Dive Centre.
(Φωτογραφία: Αγώνες ναυσιπλοΐας στη Νάουσα Πάρου,
Ιστορικό Λαογραφικό Μουσείο – Συλλογή Όθωνα Κάπαρη).
