• γράφει η Ειρήνη Γιαννάτου, Παιδίατρος

Ο άνθρωπος μέσα από την εξέλιξή του έχει διαμορφώσει χαρακτηριστικά ώστε να καταφέρνει να επιβιώνει στο πέρασμα των χιλιετιών. Κάπως έτσι αναπτύχθηκε και η προτίμησή του στην γλυκιά γεύση ώστε να καλύπτει τις ενεργειακές του ανάγκες γρήγορα. Όταν εδραιώθηκαν αυτά τα χαρακτηριστικά όμως δεν υπήρχε η αφθονία των τροφών που υπάρχει σήμερα και η μόνη πηγή γλυκιάς γεύσης ήταν τα φρούτα. Σήμερα, με την υπερπροσφορά τροφής ικανοποιούνται μεν οι γευστικές μας τάσεις, αλλά βλάπτεται η υγεία. Τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου ΙΙ, το μεταβολικό σύνδρομο ή ο καρκίνος είναι κάποια από τα νοσήματα που συνδέονται με την κακή διατροφή η οποία είναι αποτέλεσμα της κακή διατροφικής αγωγής, που τόσο η εκπαίδευση της όσο και οι επιπτώσεις της ξεκινούν από την παιδική ηλικία.

Η επιστήμη που μελετά την επίδραση των θρεπτικών συστατικών στην έκφραση των γονιδίων λέγεται Διατροφική Γονιδιωματική. Οι γευστικές μας προτιμήσεις λοιπόν διαμορφώνονται από την αλληλεπίδραση των γονιδίων μας με τις διατροφικές συνήθειες που έχουμε αποκτήσει. Ξεκινούν από όταν ακόμη το παιδί βρίσκεται στην κοιλιά της μητέρας του και όπως πολλά άλλα στην ζωή του ανθρώπου εδραιώνεται τα πρώτα χρόνια της ζωής τότε χαράζονται τα γευστικά μονοπάτια και η σχέση του ανθρώπου με το φαγητό. Αργότερα στην πορεία της ζωής θα έχουμε την γνώση για  το τι θεωρείται σωστή διατροφή αλλά θα είναι δύσκολο να ξεφύγει κανείς από τα μονοπάτια που τον έχουν οδηγήσει οι κακές συνήθειες.

Τι θεωρείται λοιπόν καλή διατροφική αγωγή; Ποια θα πρέπει να είναι δηλαδή η γενικότερη συμπεριφορά μας απέναντι στο φαγητό και τον υγιεινό τρόπο ζωής; Από τον «Εθνικό Διατροφικό Οδηγό για βρέφη, παιδιά και εφήβους» σας μεταφέρω τον Δεκάλογο της Υγιεινής Διατροφής.

  1. Ποικιλία λαχανικών και φρούτων καθημερινά. Προτιμούμε φρέσκα φρούτα και λαχανικά εποχής και τοπικά προϊόντα, γιατί η συγκομιδή να γίνεται όταν τα προϊόντα είναι ώριμα και να έχουν αποκτήσει την θρεπτική τους αξία.
  2. Σωματική δραστηριότητα καθημερινά. Ιδανικά να κάνουν αερόβια γυμναστική 1 ώρα την ημέρα.
  3. Περιορισμός κατανάλωσης ζάχαρης, αλατιού και προϊόντων που τα περιέχουν. Αυτό σημαίνει ότι αποφεύγουμε σοκολατούχα ροφήματα, γλυκά και γενικά πρόσθετα ζάχαρης και προτιμούμε τα ολόκληρα φρούτα από τους φυσικούς χυμούς που περιέχουν πολλά φυσικά σάκχαρα.
  4. Ελαιόλαδο ως πρώτη επιλογή. Τα παιδιά χρειάζονται καλά λιπαρά για την ανάπτυξη του εγκεφάλου τους. Αποφεύγουμε το ζωικό λίπος, άρα θέλουμε άπαχο κρέας και τα λιπαρά τα παίρνουμε από ελαιόλαδο και ψάρια.
  5. Όσπρια τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα.
  6. 4-7 αυγά την εβδομάδα. Τα αυγά είναι πολύ καλή πηγή πρωτεΐνης, 2 αυγά είναι ισοδύναμα με 30 γρ. κρέας.
  7. Ψάρια και θαλασσινά 2-3 φορές την εβδομάδα. Τουλάχιστον 1 φορά την εβδομάδα λιπαρό ψάρι
  8. Κόκκινο ή/και λευκό άπαχο κρέας 2-3 φορές την εβδομάδα. Αποφυγή επεξεργασμένου κρέατος, δηλαδή αλλαντικά ή παναρισμένα τρόφιμα.
  9. Ποικιλία δημητριακών καθημερινά. Προτιμάτε ολικής αλέσεως που είναι πλούσια σε φυτικές ίνες και βοηθά στην ισορροπία του εντέρου.
  10. Γάλα, γιαούρτι ή τυρί καθημερινά.

Μπορούμε να οδηγήσουμε το παιδί στην υγιεινή διατροφή; Μπορούμε κυρίως με το παράδειγμα μας, γιατί οι γονείς είναι πρότυπο για τα παιδιά τους. Ενθαρρύνουμε υγιεινές συνήθειες διατροφής και συμπεριφοράς και η ώρα του φαγητού γίνεται μια γλυκιά οικογενειακή στιγμή, χωρίς εντάσεις, άγχος και έντονες συζητήσεις και φυσικά με κλειστή τηλεόραση…