Σε πρόσφατη συνάντηση που είχαμε στο δημαρχείο με βουλευτή του κυβερνώντος κόμματος και πρώην αυτοδιοικητικό, κοινή ήταν η διαπίστωση σε δύο παραμέτρους του ίδιου θέματος.
Πρώτον ότι δεν πρόκειται τουλάχιστον στον πρώτο βαθμό για αυτοδιοίκηση, αλλά απλώς για τοπική διοίκηση, ελεγχόμενη σε μεγάλο βαθμό από την κεντρική πολιτική σκηνή και το «επιτελικό» κράτος.
Δεύτερον ότι δεν υπάρχει καμία εμπιστοσύνη ανάμεσα στα επίπεδα της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας και εκείνου της εγγυτέρας στον πολίτη.
Αν δεν αλλάξουν αυτές οι «καθεστωτικές» αντιλήψεις, δεν πρόκειται αυτή η χώρα να κάνει τα «άλματα» προς τα μπρος που χρειάζονται. Θα επισημάνουμε σε αυτό το σημείο ότι βρισκόμαστε σε μία πολύ δύσκολη θέση με ορισμένες αρμοδιότητες χωρίς πόρους, χωρίς άλλες αρμοδιότητες αναγκαίες για να «ρυθμίζεις» τα του τόπου σου και με πολλές «επικαλυμμένες» αρμοδιότητες ανάμεσα σε δύο και τρείς φορείς που δημιουργούν εικόνα «αναποτελεσματικότητας» και μεταφοράς ευθυνών από τον ένα στον άλλο.
Πρόκειται για παθογένεια που ανάγεται στην ίδρυση του ελληνικού κράτους και στον συγκεντρωτισμό που δικαιολογημένα υπήρξε εκ των πραγμάτων στην αρχική του φάση, συνεχίστηκε όμως μέχρι σήμερα χωρίς να βασίζεται σε καμία λογική ερμηνεία, πλην της «κακής» άραγε ή της «διεφθαρμένης» νοοτροπίας των κυβερνώντων και των ανωτέρων κλιμακίων της δημόσιας διοίκησης. Κλιμάκια που δεν θέλουν να «απολέσουν» μέρος της δύναμης τους και ίσως δεν μπορούν να «ελεγχθούν» διαχρονικά ούτε από τους υπουργούς, ούτε και από τον πρωθυπουργό. Λέμε ίσως επειδή αρνούμαστε να «πιστέψουμε» κάτι τέτοιο…
Είμαστε στην ευρωπαϊκή ένωση και δε δυνάμεθα να «αντιγράψουμε» το σημαντικότερο κομμάτι των «σοβαρών» κρατών που είναι εκείνο της ανεξάρτητης τοπικής αυτοδιοίκησης, στελεχωμένη, με πόρους, εξουσία και φυσικά ευθύνες. Επειδή λοιπόν δεν συμπεριλαμβανόμαστε στα σοβαρά κράτη έχουμε υποταχθεί στον «υπερσυγκεντρωτισμό».
Πολλές φορές ισχυρίζονται ότι το δυναμικό των αιρετών της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι «φτωχό», για να αιτιολογήσουν τις αποφάσεις τους. Είναι ότι πιο ηλίθιο ως επιχείρημα, διότι όπως ανέφερε κάποιος άλλος πολιτικός της αντιπολίτευσης: «Ο υπερσυγκεντρωτισμός σκοτώνει. Σκοτώνει δυνατότητες, σκοτώνει προοπτικές, ενίοτε σκοτώνει ανθρώπους.
Αντίθετα, η αποσυγκέντρωση ευθύνης, πόρων και εξουσιών, σε συλλογικότητες, με απόλυτη λογοδοσία, ενδυναμώνει. Ενδυναμώνει κοινωνίες, σχέδια, ενδυναμώνει ανθρώπους. Χτίζει και αναβλύζει εμπιστοσύνη».
Αυτό που συμβαίνει διαχρονικά στη χώρα μας, είναι κέντρα αποφάσεων που λειτουργούν πίσω από κλειστές πόρτες, θυμίζοντας μας μυθιστορήματα του Κάφκα.
Όταν η ευθύνη «διαχυθεί» και ένα μεγάλο μέρος περάσει και στους Δήμους, τότε θα υπάρξουν και άλλοι «αξιόλογοι» συμπολίτες μας να ασχοληθούν με τα «κοινά».
Με την παρούσα κατάσταση το ενδιαφέρον είναι μικρό και αν ασχοληθεί κάποιος, νέος κυρίως, απογοητεύεται σύντομα.
Δεν υπάρχει λοιπόν τίποτα πιο επίκαιρο και σημαντικό από την «ενδυνάμωση» του πρώτου βαθμού τοπικής αυτοδιοίκησης, για λόγους «δημοσίου συμφέροντος» και «καθολικής ωφέλειας».
Αλλιώς θα παραμείνουμε «χωριάτες» στο χωριό που λέγεται Ελλάδα… Άντε να δούμε …
Αθανάσιος Μαρινόπουλος
