Η Ιλαρά είναι οξεία ιογενής εξανθηματική νόσος, με κύρια συμπτώματα κακουχία, πυρετό, βήχα, ρινική συμφόρηση (μπούκωμα), επιπεφυκίτιδα με φωτοφοβία και χαρακτηριστικό εξάνθημα.
Είναι εξαιρετικά μεταδοτικό νόσημα και στα 10 επίνοσα άτομα (δηλαδή άτομα που δεν έχουν ανοσία στην Ιλαρά) που θα έρθουν σε επαφή με την νόσο, τα 9 θα νοσήσουν. Η μετάδοση γίνεται με την επαφή με σταγονίδια που εκτοξεύονται με τον βήχα ή τις εκκρίσεις του πάσχοντος και εισέρχονται στο σώμα μας από την επαφή τους με μάτια, μύτη, στόμα. Τα σταγονίδια που περιέχουν τον ιό μπορούν να παραμείνουν στον αέρα και στις επιφάνειες μέχρι και 2 ώρες μετά την απομάκρυνση του ασθενούς.
Η νόσος ξεκινά με πυρετό, ρινική συμφόρηση, επιπεφυκίτιδα και μετά από 3-4 ημέρες εμφανίζεται το εξάνθημα που διαρκεί 4-5 μέρες, υποχωρεί και στην συνέχεια παραμένει βήχας για 10-14 μέρες, στα πρώτα στάδια δηλαδή είναι σαν μία οποιαδήποτε ίωση. Το εξάνθημα εμφανίζεται κατά μέσο όρο 14 μέρες μετά την έκθεση στον ιό και ο ασθενής είναι μεταδοτικός 4 ημέρες πριν την εμφάνιση του εξανθήματος έως και 4 μέρες μετά.
Οι επιπλοκές της νόσου μπορεί να είναι ήπιες, σοβαρές αλλά και απώτερες. Στις ήπιες ανήκουν οι η οξεία μέση ωτίτιδα, η λαρυγγοτραχειοβρογχίτιδα και οι διάρροιες και στις σοβαρές η πνευμονία και η οξεία εγκεφαλίτιδα που αφήνει μόνιμες εγκεφαλικές βλάβες και αναπηρίες στους ασθενείς. Στις απώτερες επιπλοκές ανήκει μία σπάνια αλλά θανατηφόρα νόσος που λέγεται υποξία σκληρυντική πανεγκεφαλίτιδα και που μπορεί να εμφανιστεί 7-10 χρόνια μετά την νόσηση.
Το 1963 δημιουργήθηκε το εμβόλιο για την Ιλαρά, μέχρι τότε είχαμε κάθε χρόνο στις Η.Π.Α. 550.000 περιστατικά και σε κάθε 1.000 περιστατικά είχαμε 90 νοσηλείες, 1-2 θανάτους και 2 αναπηρίες από τις εγκεφαλικές βλάβες. Με τον ερχομό του εμβολίου περιορίστηκε η νόσος και το 2000 οι Η.Π.Α. εξήγγειλαν τον περιορισμό της Ιλαράς. Όμως χρειαζόμαστε ανοσία στο 95% του πληθυσμού για να πετύχουμε περιορισμό της νόσου. Όταν το ποσοστό αυτό πέφτει τότε έχουμε έξαρση και αυτό συμβαίνει κάθε 4-5 χρόνια. Σήμερα, έχει ήδη ξεκινήσει το νέο κύμα έξαρσης σε αρκετά κράτη της Ευρώπης, με την Ρουμανία, Αυστρία και Γαλλία στις πρώτες θέσεις, αλλά και λίγα περιστατικά στην χώρα μας.
Τα καλά νέα είναι ότι τόσο η νόσος όσο και εμβόλιο αφήνουν μόνιμη ανοσία. Το εμβόλιο έχει πολύ καλή αποτελεσματικότητα, έτσι με μία δόση έχουμε ανοσία σε ποσοστό 94-98% και με την δεύτερη δόση φτάνουμε στο 99%.
Ποιοί κινδυνεύουν περισσότερο;
Όπως πάντα οι ομάδες υψηλού κινδύνου δηλαδή τα παιδιά (<5 ετών) που είτε δεν έχουν προλάβει να εμβολιασθούν, αφού το εμβόλιο γίνεται μετά τα πρώτα γενέθλια, είτε δεν έχουν εμβολιαστεί από επιλογή των γονιών τους, οι έγκυες που δεν έχουν ανοσία αλλά και οι ηλικιωμένοι και οι ανοσοκατεσταλμένοι συμπολίτες μας.
Τί πρέπει να κάνουμε;
– Όσοι έχουν γεννηθεί πριν το 1970 θεωρούνται ότι έχουν ανοσία (οδηγία ΕΟΔΥ).
– Όσοι έχουν γεννηθεί μετά το 1970 θα πρέπει να δουν στα παιδικά βιβλιάρια υγείας τους αν έχουν κάνει 2 δόσεις εμβολίου ή αν γράφεται ότι έχουν νοσήσει από Ιλαρά (με υπογραφή ιατρού).
– Όποιος δεν έχει βιβλιάριο υγείας και δεν γνωρίζει αν έχει νοσήσει ή αν έχει εμβολιαστεί στο παρελθόν μπορεί να κάνει έλεγχο αντισωμάτων για Ιλαρά (αιματολογική εξέταση) και αν φανεί ότι δεν έχει αντισώματα τότε πρέπει να εμβολιαστεί, αλλά σε κάθε περίπτωση καλό είναι να ζητήσετε ενημέρωση από τον γιατρό σας.
Ειδικά στην Πάρο, που το καλοκαίρι είναι μπροστά μας και θα αυξηθεί η επισκεψιμότητα στο νησί, είναι σημαντικό να φροντίσουμε για την ανοσία μας εγκαίρως.
(Βιβλιογραφικές Πηγές: CDC και ΕΟΔΥ)
