Έμπειροι συγγραφείς ομιλιών λένε ότι η αρχή σε μια ομιλία παρουσιάζει τη μεγαλύτερη δυσκολία. Άπαξ και βρείτε πώς θα ξεκινήσετε, τα υπόλοιπα έρχονται. Οι δυσκολίες προκύπτουν από το ότι παίζονται πολλά. Το κοινό αποφασίζει αν του αρέσετε ή αν είστε έντιμος στα πρώτα δευτερόλεπτα της ομιλίας και σας χαρίζει μόνο 30 δευτερόλεπτα προσοχής πριν αρχίσετε να χάνετε κάποιους. Θα σας ακούσει προσεκτικά για περίπου μισό λεπτό. Ύστερα, κάθε δευτερόλεπτο που περνά όλο και περισσότεροι αποσύρονται. Στα δυο λεπτά το κοινό συνήθως δεν ακούει προσεκτικά, σκέφτεται άλλα πράγματα ή απλώς τίποτα, εκτός αν του έχετε δώσει έναν καλό λόγο να σας ακούει για άλλα 30 δευτερόλεπτα. Το μορφωτικό επίπεδο συνδέεται άμεσα με το κατά πόσο σας ακούει προσεκτικά. Γιατροί, δικηγόροι και όσοι έχουν πανεπιστημιακή μόρφωση μπορούν να ακούν προσεκτικά για περισσότερη ώρα, σύμφωνα με μελέτες.
Η αρχή μιας ομιλίας κατευθύνει τη σκέψη των κοινού. Με κάθε πρόταση, μια ομιλία κατευθύνει και καθοδηγεί το κοινό της να δει ένα πρόβλημα ή να σκεφτεί ένα ζήτημα με έναν συγκεκριμένο τρόπο. Με μια καλή αρχή «στενεύετε» με κάθε σας πρόταση τον τρόπο που σκέφτεται το κοινό κάνοντάς το πολύ γρήγορα να συμφωνήσει ομόφωνα πάνω σε ένα ζήτημα. Με την αρχή της ομιλίας σας πρέπει να δημιουργήσετε, να καθιερώσετε έναν τρόπο να σας ακούει το κοινό, χρησιμοποιώντας καθοδηγητικές «πινακίδες» που το βοηθούν να κατανοήσει την επιχειρηματολογία σας ή φράσεις που το βοηθούν να ακούσει και να αντιληφθεί καλύτερα όσα λέτε, όπως επαναλαμβανόμενα το: «είμαι ένας από εσάς».
Η αρχή μιας ομιλίας μπορεί να βοηθήσει τον ομιλητή να συνδεθεί με το κοινό, να ενωθεί μαζί του. Όταν συμβεί αυτό, ο ομιλητής γίνεται η «φωνή της συλλογικής συναίνεσης», η φωνή έκφρασης των ανησυχιών και προσδοκιών του κοινού. Μια καλή αρχή αποκαλύπτει την ανθρώπινη πλευρά του ομιλητή, δίνοντας έτσι την ευκαιρία στο κοινό να τον πιστέψει και να τον εμπιστευτεί. Η αρχή δίνει τον τόνο μιας ομιλίας, δημιουργεί την ατμόσφαιρα. Δύσκολα θα προχωρήσετε ξεκινώντας από τρία αστεία σε ένα σοβαρό ζήτημα: οι αλλαγές στον τόνο μπορεί να κάνουν το κοινό να νιώσει άβολα. Θα τους ακούσετε να αναστενάζουν και να μετακινούνται στις καρέκλες τους διότι αλλάξατε τον τόνο ενώ είχαν συνηθίσει στον αρχικό κωμικό τόνο.
Μια καλή αρχή πρέπει αμέσως, δυνατά και καθαρά να κατευθύνει τη σκέψη του κοινού σε μια προκαθορισμένη κατεύθυνση. Ο Winston Churchill ξεκίνησε μια ραδιοφωνική ομιλία τον Μάιο του 1940, όταν η γερμανική επίθεση στη Μεγάλη Βρετανία έδειχνε αναπόφευκτη, λέγοντας: «Έχουμε καθήκον όχι μόνο να κερδίσουμε τη μάχη, αλλά να κερδίσουμε τον πόλεμο». Κατηύθυνε έτσι το κοινό του ακριβώς εκεί που ήθελε! Γι’ αυτό ακριβώς κάθε ομιλία που μπαίνει κατευθείαν στην καρδιά του ζητήματος κερδίζει το χειροκρότημα, ευθέως, μεστά, ξεκάθαρα και με φράσεις που μένουν. Σε μια εποχή που πολύ δύσκολα κερδίζεται η προσοχή ενός κοινού, πρέπει να μπείτε κατευθείαν στο θέμα. Χωρίς χασομέρι, χωρίς στήσιμο σκηνικών, χωρίς υπερβολική άνεση και αστεία, κατευθείαν στο θέμα!
Δεν υπάρχει όμως και η ανάγκη να εκφράσετε ευχαριστίες. Ειλικρινά, οι λίστες ευχαριστιών έχουν παραγίνει και συνήθως κουράζουν το κοινό. Περιορίστε τις ευχαριστίες στο ελάχιστο και μνημονεύστε ανθρώπους και επιτεύγματα στο κυρίως σώμα της ομιλίας προβάλλοντας τον καθένα ξεχωριστά, χρησιμοποιώντας την ιστορία τους αποδεικτικά στην επιχειρηματολογία σας. Έτσι πετυχαίνετε μ’ έναν σμπάρο δυο τρυγόνια: ευχαριστείτε και τεκμηριώνετε με τις ίδιες λέξεις και ταυτόχρονα. Ευχαριστείτε όσους θέλατε να ευχαριστήσετε κερδίζοντας την ίδια στιγμή μεγαλύτερη απήχηση και κάνοντας μεγαλύτερη εντύπωση.
Θανάσης Παπαμιχαήλ – Επικοινωνιολόγος
