Στο πλαίσιο της 85ης επετείου από την έναρξη του Ελληνοϊταλικού πολέμου, το διαδικτυακό ραδιόφωνο ParosVoice.com φιλοξένησε μια ανάλυση μέσω της εκπομπής «Οι ειδήσεις… αλλιώς», με καλεσμένο τον Αναστάση Γκίκα, ιστορικό και δημοτικό Σύμβουλο της Λαϊκής Συσπείρωσης Πάρου,
Ο κ. Γκίκας ξεκίνησε επισημαίνοντας ότι η ιστορία είναι «ζωντανή» και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «μουσειακό αντικείμενο» που βγαίνει από το ράφι μία φορά τον χρόνο.
Η δεκαετία του ’40, όπως ανέφερε, δεν ήταν απλώς μια περίοδος σύγκρουσης, αλλά η έναρξη ενός από τα μεγαλύτερα και πιο επιτυχή αντιστασιακά κινήματα στην Ευρώπη – του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ. Πρόκειται για ένα κίνημα που, με πολύμορφη δράση, από την πένα και το όπλο μέχρι την πολιτιστική δημιουργία, κατάφερε να απελευθερώσει την Αθήνα τον Οκτώβριο του 1944 με τις δικές του δυνάμεις, αναδεικνύοντας τη δύναμη του οργανωμένου λαού.
Απαντώντας στο ερώτημα για το τι ώθησε χιλιάδες απλούς ανθρώπους – εργάτες, αγρότες, φοιτητές – να σηκώσουν ανάστημα απέναντι στην τριπλή κατοχή, ο ιστορικός υπέδειξε ότι η αρχική μουδιασμένη αποδοχή της κατοχής από τον περισσότερο κόσμο ήταν ανθρώπινη. Ωστόσο, μια «χούφτα σκληροτράχηλους κομμουνιστές», που είχαν αποφύγει τις συλλήψεις της δικτατορίας του Μεταξά, αποτέλεσαν τη «μαγιά» που έσπασε τον πάγο του φόβου. Η πρώτη απεργία στην κατεχόμενη Ευρώπη, αυτή των εργαζόμενων στην Ηληκετρική Εταιρεία Τηλεπικοινωνιών (ΤΤΕ), ήταν η απαρχή μιας μαζικής οργάνωσης που επέδειξε ότι «κανένας αντίπαλος δεν είναι παντοδύναμος» όταν ο λαός αποφασίζει να σταθεί όρθιος.
Το DNA του Καπιταλισμού: Πόλεμοι, Φασισμός και η Σύγκρουση Μπλοκ
Η συζήτηση γρήγορα μεταφέρθηκε στο σήμερα, όπου τα πολεμικά τύμπανα χτυπούν ξανά. Ο κ. Γκίκας, με βάση την ιστορική ανάλυση, υποστήριξε ότι οι πόλεμοι και ο φασισμός δεν είναι απλώς προϊόν «παράνομων ηγετών», αλλά «συστημικές βλάβες» που πηγάζουν από το ίδιο το DNA του καπιταλιστικού συστήματος. Ένα σύστημα που βασίζεται στην εκμετάλλευση, την αρπαγή πλουτοπαραγωγικών πηγών και την ανταγωνιστική αναζήτηση αγορών,και αναγκαστικά γεννά συγκρούσεις.
«Σήμερα βλέπουμε μια ανάλογη κατάσταση με αυτή πριν τους Παγκόσμιους Πολέμους», τόνισε ο ιστορικός. «Υπάρχουν διεκδικητές στην παγκόσμια πυραμίδα της ιεραρχίας. Οι ΗΠΑ, η ΕΕ, η Ρωσία και η Κίνα, ενώ μπορεί να είναι προσωρινοί σύμμαχοι, είναι θεμελιωδώς ανταγωνιστές. Αυτές οι αντιθέσεις συμφερόντων δημιουργούν περιφερειακούς πολέμους, όπως αυτόν στην Ουκρανία». Σε αυτό το πλαίσιο, προειδοποίησε για τον κίνδυνο εμπλοκής της Ελλάδας μέσω εξοπλισμών, στρατηγικών συμμαχιών και υποστήριξης σε πολεμικές επιχειρήσεις, όπως αυτή του Ισραήλ στη Γάζα.
Ο Κύκλος Επαναφοράς
Ένα ιδιαίτερα σημείο της ανάλυσής του αφορούσε την επαναφορά φασιστικών στοιχείων. Αναφερόμενος στην αποφυλάκιση του Ηλία Κασιδιάρη (Μιχαλολιάκου), ο κ. Γκίκας έκανε μια ιστορική αναλογία με την περίπτωση του Χίτλερ.
«Ο Χίτλερ φυλακίστηκε το 1923, αλλά αργότερα, όταν εξυπηρετούσε τα συμφέροντα των κύκλων της εξουσίας, τον ανέδειξαν σε καγκελάριο. Το σύστημα δημιουργεί, χρησιμοποιεί και πετάει στον κάλαθο της ιστορίας τέτοια πρόσωπα ανάλογα με τις ανάγκες του». Σήμερα, παρατήρησε, υπάρχει μια «αναβίωση της δράσης φασιστικών και νεοναζιστικών οργανώσεων», οι οποίες λειτουργούν ως το «μακρύ χέρι» για να κρατούν τους λαούς φοβισμένους και καθυποταγμένους.
Αναδεικνύοντας τον κίνδυνο των «παλιών-νέων σωτήρων», ο ιστορικός επεσήμανε την τρέχουσα αναδιάταξη στον χώρο της σοσιαλδημοκρατίας. «Ποντάρουν στην απόγνωση του κόσμου και στην ανάγκη του για ελπίδα.
Η Ομοψυχία…
Απομυθοποιώντας τη ρητορική της «εθνικής ομοψυχίας», ο κ. Γκίκας ανέφερε το ιστορικό μάθημα της Κατοχής:
«Ο χορτάτος και ο πεινασμένος δεν μπορούν να έχουν τα ίδια συμφέροντα». Σήμερα, τα συμφέροντα των εφοπλιστών που λαμβάνουν φοροαπαλλαγές και των πολυεθνικών που ωφελούνται από πολεμικούς εξοπλισμούς, είναι ασύμβατα με τα συμφέροντα του εργαζόμενου που δεν βγάζει τον μήνα, του συνταξιούχου που ζει στη δυσπραγία και του νέου που δεν βλέπει μέλλον.
«Η Ελλάδα έχει τη μεγαλύτερη αύξηση σε εκατομμυριούχους στην ΕΕ, την ίδια στιγμή που η πλειοψηφία του λαού βιώνει απείρως δυσκολίες», τόνισε.
Η Δύναμη είναι στους Λαούς
Κλείνοντας, ο Αναστάσης Γκίκας επέστρεψε στο κεντρικό μήνυμα: το μάθημα του 1940 είναι ότι η πραγματική δύναμη βρίσκεται στον οργανωμένο λαό. «Η καλύτερη τιμή στους ανθρώπους που έπεσαν για την ελευθερία μας είναι να συνεχίζουμε τον αγώνα τους, όχι απλώς να τους λιβανίζουμε», δήλωσε.
Ακούστε όλη τη συνέντευξη
