Η Πάρος αντιμετωπίζει σημαντικές προκλήσεις στη διαχείριση των στερεών αποβλήτων. Ο αυξημένος τουριστικός πληθυσμός, οι περιορισμένες υποδομές και η έλλειψη βιώσιμων λύσεων ανακύκλωσης δημιουργούν πιέσεις στο υφιστάμενο σύστημα.
Σε συνέντευξη στο διαδικτυακό ραδιόφωνο «Paros Voice», ο Χρήστος Γαμβρούδης, Γενικός Διευθυντής του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Νοτίου Αιγαίου, εξέθεσε τις τρέχουσες ανησυχίες, τα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη και τους στόχους για μια πιο βιώσιμη διαχείριση των απορριμμάτων.
Η κρίση του υφιστάμενου ΧΥΤΑ
Ο προσωρινός Χώρος Υγειονομικής Ταφής (ΧΥΤΑ) της Πάρου βρίσκεται υπό έντονη πίεση λόγω της αυξημένης παραγωγής απορριμμάτων, ιδιαίτερα κατά τη τουριστική περίοδο.
Παρά τις δυσκολίες, ο κ. Γαμβρούδης διασφάλισε ότι ο χώρος λειτουργεί χωρίς άμεση κίνδυνο υπερχείλισης, χάρη σε μια σύμβαση 12 μηνών που υπογράφηκε τον Δεκέμβριο του 2024.
Αυτή η σύμβαση περιλαμβάνει:
– Βελτίωση της λειτουργίας του ΧΥΤΑ με καθημερινή συντήρηση και εξοπλισμό.
– Επέκταση της χωρητικότητας κατά 28.000 κυβικά μέτρα, επεκτείνοντας τη ζωή του χώρου για περίπου 1,5 χρόνο.
Ακόμα, μία από τις πιο επείγουσες προκλήσεις είναι η διαχείριση των ογκώδων απορριμμάτων (όπως έπιπλα, ηλεκτρικές συσκευές κ.ά.). Ο κ. Γαμβρούδης εξήγησε ότι λόγω της έλλειψης τεμαχιστή, τα ογκώδη απορρίμματα δεν μπορούν να συμπιεστούν, μειώνοντας τον διαθέσιμο χώρο. Για να αντιμετωπιστεί αυτό, ο ΦΟΔΣΑ:
– Πρόσθεσε προσωρινό μηχάνημα τεμαχιστή για να μειώσει τον όγκο.
– Σχεδιάζει την αγορά μόνιμου εξοπλισμού στο πλαίσιο της επέκτασης του ΧΥΤΑ.
Μελλοντικά έργα – Δεύτερη φάση του ΧΥΤΑ
Ένα από τα πιο σημαντικά έργα που βρίσκεται σε εξέλιξη είναι η δεύτερη φάση του ΧΥΤΑ, η οποία θα περιλαμβάνει:
– Νέο κύτταρο ταφής για αύξηση της χωρητικότητας.
– Αναβάθμιση της μονάδας επεξεργασίας λυμάτων, με σύστημα αντίστροφης όσμωσης για καλύτερο καθαρισμό.
– Εξοπλισμός (συμπιεστής, φορτηγό, τεμαχιστής).
Το έργο αυτό, που χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ, αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 18-24 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης.
Μονάδα Επεξεργασίας Βιοαποβλήτων (ΜΕΒΑ)
Ένα ακόμη σημαντικό σχέδιο είναι η Μονάδα Επεξεργασίας Ζωοαποβλήτων, η οποία θα μετατρέπει τα οργανικά απόβλητα (π.χ. υπολείμματα τροφίμων, φύλλα, κλαδιά) σε ποιοτικό κομπόστ. Η μονάδα θα έχει δυνατότητα επεξεργασίας 4.000 τόνων ετησίως, με έμφαση στην αξιοποίηση των πράσινων αποβλήτων» (κηπευτικά, κλαδέματα).
Πρόγραμμα διανομής οικιακών κομποστοποιητών
Ο ΦΟΔΣΑ ετοιμάζεται να διανείμει 30.000 κομποστοποιητές στους κατοίκους του Νοτίου Αιγαίου, με 553 μονάδες να προορίζονται για την Πάρο. Οι κομποστοποιητές θα είναι δύο τύπων:
– Μικροί (2 λίτρα) – για εσωτερική χρήση σε κουζίνες.
– Μεγάλοι (300 λίτρα) – για εξωτερικούς χώρους (κήπους, αυλές).
Η διαδικασία θα συνοδεύεται από εκπαιδευτικά προγράμματα για τη σωστή χρήση και τη δημιουργία τοπικών δικτύων συλλογής.
Το Τέλος Ταφής
Μία από τις σημαντικότερες αλλαγές που συζητήθηκε ήταν η τροποποίηση του τέλους ταφής, το οποίο:
Παρακρατείται πλέον απευθείας από τους λογαριασμούς της ΔΕΗ (αντί να εισπράττεται από τους δήμους).
Το 85% των εσόδων θα επιστρέφεται σε δήμους και ΦΟΔΣΑ για έργα ανακύκλωσης, ενώ το 15% θα χρησιμοποιηθεί για αποκατάσταση παλαιών χώρων ταφής.
Προοπτικές
Ο κ. Γαμβρούδης ανέφερε ότι η ενεργειακή αξιοποίηση αποβλήτων είναι ένας στόχος, με σχέδια για 6 μονάδες καύσης υπολειμμάτων σε εθνικό επίπεδο. Ωστόσο, για τα νησιά, το μεταφορικό κόστος παραμένει μεγάλο εμπόδιο, καθιστώντας απαραίτητη την κρατική επιχορήγηση.
Τέλος, η Πάρος βρίσκεται σε μια κρίσιμη καμπή όσον αφορά τη διαχείριση των αποβλήτων. Οι προκλήσεις είναι πολλές, αλλά υπάρχουν και ευκαιρίες για βελτίωση μέσω:
– Επέκτασης των υποδομών (ΧΥΤΑ, ΜΕΒΑ).
– Ενίσχυσης της ανακύκλωσης και της κομποστοποίησης.
– Ευαισθητοποίησης των κατοίκων και των επισκεπτών.
