Η κρισιμη κατασταση στην εκπαιδευση: Αναπληρωτες καθηγητες, ελλειψεις και δομικα προβληματα υποβαθμισης

Η νέα σχολική χρονιά ξεκίνησε για άλλη μια φορά με τα ίδια συστημικά προβλήματα που πλήττουν το εκπαιδευτικό σύστημα, σύμφωνα με τον κ. Δημήτρη Σκαράκη, Γενικό Γραμματέα της ΕΛΜΕ Νοτίων Κυκλάδων, ο οποίος μίλησε στο ParosVoice.com και στην εκπομπή «Οι ειδήσεις… αλλιώς», αποκαλύπτοντας μια πικρή πραγματικότητα ελλείψεων, υποστελέχωσης και κυβερνητικής αδιαφορίας.

Το «πιο σύντομο ανέκδοτο»: Η υπόσχεση για καλυμμένα κενά

«Το πιο σύντομο ανέκδοτο είναι ότι 1η Σεπτέμβρη όλα τα κενά στα σχολεία θα έχουν καλυφθεί», ανέφερε ο κ. Σκαράκης, περιγράφοντας την ειρωνεία μιας κατάστασης που διαρκεί τρεις με τέσσερις χρονιές. Παρά τις κυβερνητικές υποσχέσεις για μαζικές προσλήψεις, η πραγματικότητα αποδεικνύει διαφορετική. «Πριν από αυτό, το ανέκδοτο που κυκλοφορούσαμε μεταξύ μας ήταν ότι αυτός θα κάνει τέσσερις χιλιάδες προσλήψεις. Περάσαμε μια δωδεκαετία όπου τα σχολεία παρέμειναν με τεράστια κενά λόγω των μνημονιακών πολιτικών».

Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρέθεσε, κάθε χρόνο στην δευτεροβάθμια εκπαίδευση ανακοινώνονται γύρω στις 3.400 κενές θέσεις, ενώ οι προσλήψεις δεν ξεπερνούν τις 4.000. «Με αυτό το ρυθμό, τα κενά θα καλυφθούν σε βάθος δεκαετίας. Είναι ένα δομικό πρόβλημα», τόνισε ο συνδικαλιστής, υπογραμμίζοντας ότι το ζήτημα δεν οφείλεται σε ατομικές ευθύνες αλλά σε ελλειπή πολιτική χάραξης.

Η τραγική ειρωνεία: Προσλήψεις που δεν καλύπτουν τις ανάγκες

Ο κ. Σκαράκης επέκρινε την κυβερνητική ρητορική που αναγνωρίζει προσλήψεις αλλά ταυτόχρονα δημιουργεί νέα κενά. «Χθες είχαμε νέες προσλήψεις 10.000 αναπληρωτών. Σήμερα το πανηγύριζαν, αλλά ο υπουργός Παιδείας δήλωσε ότι ‘δεν μπορούμε να πάρουμε πολλούς γιατί οι γονείς δηλώνουν τα παιδιά τους και δεν έχουν σπίτι να πάνε’». Η ίδια λογική είχε ακολουθηθεί και από την προηγούμενη υπουργό Παιδείας, κυρία Δασκαλάκη, που ανέφερε ως εμπόδιο τις αδειες εγκυμοσύνης.

«Έχω υπόψη μου έναν συνάδελφο με σοβαρό θέμα υγείας που χρειάζεται άδεια. Αυτή η κατάσταση θα μπορούσε να είχε αντιμετωπιστεί από τον Ιούλιο ή τον Αύγουστο. Αντί για αυτό, φτάνουμε στο τελευταίο λεπτό και τα παιδιά χάνουν διδακτικές ώρες», τόνισε ο κ. Σκαράκης.

Ειδική εκπαίδευση: Το απροστάτευτο μέτωπο

Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η κατάσταση στην ειδική εκπαίδευση. Στην Πάρο, όπως ανέφερε ο δημοσιογράφος, το νεοσύστατο ειδικό νηπιαγωγείο και δημοτικό σχολείο αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα στελέχωσης, με γονείς να αναμένουν για να δουν αν θα λειτουργήσει πλήρως πριν εγγράψουν τα παιδιά τους.

«Στην ειδική αγωγή φαίνεται πολύ καθαρά η απόσταση μεταξύ των αριθμών των προσλήψεων και της πραγματικότητας», σχολίασε ο κ. Σκαράκης. «Οι γονείς που πηγαίνουν τα παιδιά τους σε τέτοια σχολεία σηκώνουν ένα βάρος που δεν τους αναλογεί».

Στην Νάξο, το Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο-Λύκειο λειτουργεί για αρκετά χρόνια σε προσωρινές εγκαταστάσεις που χρήζουν επισκέυης. «Είναι ένα κτηριακό πρόβλημα που συζητάμε συνεχώς. Στα παιδιά έχει προταθεί ως ‘λύση’ να βγουν εκτός της πόλης, ενώ η ένταξή τους στην τοπική κοινωνία μπορεί να γίνει μόνο εντός της πόλης».

Η κυβερνητική αντιμετώπιση: Κουκούλα και καταστολή

Εκτενώς, ο κ. Σκαράκης αναφέρθηκε στον τρόπο αντιμετώπισης των προβλημάτων από το Υπουργείο Παιδείας. «Πέρυσι, στο ειδικό νηπιαγωγείο Νίκαιας, οι νηπιαγωγοί βγάλανε ανακοίνωση προς τους γονείς ότι λείπει ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό και χρειάζονται νοσηλευτή. Η απάντηση του Υπουργείου δεν ήταν ‘να το δούμε’, αλλά τους κάλεσε σε απολογία επειδή ‘εκθέτουν το επάγγελμα’».

«Αντί να συνεργαζόμαστε σε ένα τόσο σοβαρό ζήτημα όπως η εκπαίδευση των παιδιών, το Υπουργείο έχει βάλει την κουκούλα και κυνηγά όποιον εκφέρει διαφορετική γνώμη», πρόσθεσε.

Το 13ωρο και η αποσύνθεση της οικογένειας

Η συζήτηση επεκτάθηκε στο ευρύτερο πλαίσιο των κυβερνητικών πολιτικών, με ιδιαίτερη έμφαση στο νομοσχέδιο για την 13ωρη εργασία. «Πράγματα που αν τα χρησιμοποιούσαμε πριν 20-30 χρόνια θα λέγαμε ότι είναι από δυστοπική ταινία επιστημονικής φαντασίας», σχολίασε ο κ. Σκαράκης.

Ο δημοσιογράφος πρόσθεσε: «Δεν είναι θέμα μόνο των εργαζομένων, είναι θέμα της ελληνικής κοινωνίας. Αποσυντίθεται η οικογένεια. Μίλαγα με ταξιτζή που δουλεύει 14 ώρες και μου λέει: ‘Πάω σπίτι, είμαι λιώμα, πέφτω να κοιμηθώ. Έρχεται το εγγονάκι που περίμενε τον παππού, ανεβαίνει απάνω μου την ώρα που κοιμάμαι’».

Οι αναπληρωτές και η αναγκαστική άδεια μητρότητας

Ιδιαίτερα συγκλονιστική ήταν η αναφορά στην κατάσταση των αναπληρωτών εκπαιδευτικών σε θέματα μητρότητας. «Οι αναπληρωτές έχουν άδεια να τρώνε 3,5 μήνες. Ουδενός αλλού στο δημόσιο και ιδιωτικό τομέα δεν υπάρχει τέτοια πρακτική. Θεωρείται ότι μια αναπληρώτρια μπορεί να μπει στο σχολείο δύο μήνες μετά τη γέννα, με το μωρό στην αγκαλιά».

«Αυτό μου θύμισε την εργατική τάξη στην Αγγλία του 1870, όπως την περιγράφει ο Έγγελς, όπου οι γυναίκες πήγαιναν στη φάμπρικα με τα μωρά τους», συμπλήρωσε με συγκίνηση.

Εκπαιδευτικοί υπό πίεση: Πώς να διδάξουν κανείς με κενά ψυχολογικά;

«Ο εκπαιδευτικός, εάν ζει σε τέτοιες συνθήκες, με τι μυαλό και με τι όρεξη θα πάει να αντιμετωπίσει τα παιδιά; Πώς θα ακουμπήσει την ψυχή του παιδιού όταν η δική του ψυχή είναι αλλού;», ρώτησε ο δημοσιογράφος.

Ο κ. Σκαράκης συμφώνησε: «Η δουλειά μας δεν είναι μόνο να μάθουμε στα παιδιά μαθηματικά ή γραπτά. Είναι να βγάλουμε ανθρώπους που θα καταλαβαίνουν τι γίνεται γύρω τους. Δεν μπορεί να μας πολεμούν με κακές ηχητικές υποδομές, λήψεις σε προσωπικό, και να μας καλούν σε ΕΔΕ επειδή εκφράσαμε τη γνώμη μας».

Το νέο πειθαρχικό και η ατομική αξιολόγηση

Αναφορά έγινε και στο νέο πειθαρχικό δίκαιο, σύμφωνα με το οποίο ένας δημόσιος υπάλληλος που αρνείται την αξιολόγηση μπορεί να τιμωρηθεί μέχρι και με απόλυση. «Αυτό που προσπαθούν να επιβάλλουν ως ατομική αξιολόγηση δεν είναι αυτό που καταλαβαίνει ο κόσμος. Δεν είναι να αξιολογήσουμε αν γίνεται σωστά η παιδαγωγική δουλειά, αλλά είναι μοχλός πίεσης».

Η ιδεολογική χειραγώγηση μέσω των σχολικών βιβλίων

Ιδιαίτερα ανησυχητική ήταν η αναφορά στο νέο βιβλίο Οικονομικών της Γ’ Γυμνασίου. «Λέει ότι όπως οι φτωχές οικογένειες δεν μπορούν να αγοράσουν ό,τι θέλουν, έτσι και μια πλούσια οικογένεια, πχ ένας ποδοσφαιριστής με μεγάλα συμβόλαια, μπορεί να θέλει να πάει στο διαστημικό σταθμό και να μην μπορεί. Άρα πουθενά δεν καλύπτονται όλες οι ανάγκες».

«Θέλουν να μαθαίνουν στα παιδιά της τρίτης γυμνασίου ότι ‘έτσι είναι η ζωή’. Μην περιμένεις καλύτερα σχολεία, υποδομές, ενώ άλλοι έχουν τα πάντα», σχολίασε ο κ. Σκαράκης.

Το ζήτημα της στέγασης: Εκπαιδευτικοί που κοιμούνται σε λιώμενα και κάμπινγκ

Το θέμα της στέγασης των αναπληρωτών αποτελεί ιδιαίτερα σοβαρό πρόβλημα στις Κυκλάδες. «Στην Πάρο, στη Νάξο, στη Σαντορίνη, έχουμε συναδέλφους που κοιμούνται σε λιώμενα, τροχοσπίτια, κάμπινγκ, ακόμα και σε αποθήκες. Γυναίκες έγκυες, άνθρωποι με παιδιά, έχουν κοιμηθεί μέσα στα σχολεία».

«Δεν μπορούμε να βασιζόμαστε στη φιλανθρωπία. Χρειάζεται επίσημη πολιτική, να παίξει το ρόλο του το κράτος δικαίου», τόνισε ο κ. Σκαράκης.

Η κάλπη της ελπίδας: Συλλογική δράση και απεργία

Ο κ. Σκαράκης κλείνοντας κάλεσε σε συλλογική δράση και συμμετοχή στην πανεργατική απεργία της 1ης Οκτωβρίου. «Χρειάζονται συλλογικά όργανα, συνελεύσεις, από κοινού απόφαση. Δεν είναι μόνο να κάνουμε τη δουλειά μας με ευθύνη, αλλά να λειτουργούμε συλλογικά».

«Η εκπαιδευτική που θα επεργήσουμε πρώτη Οκτωβρίου βάζει μπροστά τα κενά, τα μισθολογικά – είμαστε ο πλάτος που πληρωνόμαστε με 12 μισθούς, όχι 14, και στην τεράστια ακρίβεια βρισκόμαστε ένα βήμα πριν την ανέχεια».

Επίλογος: Μια εκπαίδευση υπό απειλή

Η συζήτηση αποκάλυψε μια εκπαιδευτική πραγματικότητα υπό έντονη πίεση, όπου δομικά προβλήματα, ελλείψεις και λανθασμένες πολιτικές απειλούν το δικαίωμα στην εκπαίδευση και την ποιότητα της διαδικασίας μάθησης. Οι εκπαιδευτικοί βρίσκονται στο προσκήνιο μιας μάχης που ξεπερνά το σχολικό περιβάλλον και αφορά το ίδιο το μέλλον της ελληνικής κοινωνίας.

Όπως υπογράμμισε ο κ. Σκαράκης, «δεν μπορούμε να έχουμε αυταπάτες ότι τα πράγματα θα βελτιωθούν μόνα τους. Θα πάνε είτε προς το χειρότερο, είτε θα ρίξουμε όλο το βάρος μας για να πάνε προς το καλύτερο».

Η ολοκληρωμένη συνέντευξη μπορεί να ακουστεί στην εκπομπή «Οι ειδήσεις… αλλιώς» στο ParosVoice.com.