Η στρατιωτική δικτατορία επιβλήθηκε από τους Αµερικάνους το 1967, σε συνεργασία µε σκοτεινούς µηχανισµούς του πολιτικού συστήµατος. Η 17η Νοέµβρη αποτελεί ορόσηµο της νεότερης ελληνικής ιστορίας.
Η εξέγερση του Πολυτεχνείου το 1973 υπήρξε κορυφαία πράξη αντίστασης. Ξεκίνησε στις 14 Νοεµβρίου και κορυφώθηκε τη νύχτα της 17ης, µε την εισβολή του τανκ στον χώρο του Πολυτεχνείου, σηµατοδοτώντας την ωµή καταστολή ενός παλλαϊκού ξεσηκωµού.
Η ατµόσφαιρα δονείτο από αντιαµερικανικά και αντιδικτατορικά συνθήµατα, αλλά και ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο. Χιλιάδες φοιτητές, εργάτες και πολίτες ενώθηκαν στον αγώνα για δηµοκρατία, ελευθερία, εθνική ανεξαρτησία και κοινωνική δικαιοσύνη. Τα συνθήµατα «Ψωµί – Παιδεία – Ελευθερία» και «Έξω από το ΝΑΤΟ – έξω οι Αµερικάνοι» εξέφρασαν την αγωνία µιας γενιάς που αρνήθηκε να υποταχθεί.
Τα µηνύµατα εκείνης της εξέγερσης παραµένουν και σήµερα επίκαιρα. Η ελευθερία, η δηµοκρατία και η κοινωνική δικαιοσύνη δεν είναι δεδοµένες· κατακτούνται καθηµερινά. Το σύνθηµα «Έξω από το ΝΑΤΟ – έξω οι Αµερικάνοι» σήµερα έχει µεγαλύτερη ισχύ κατά της εµπλοκής µας στους παγκόσµιους ανταγωνισµούς. Αποκτά ιδιαίτερη σηµασία, καθώς η Ελλάδα συµµετέχει σε γεωπολιτικά «παιχνίδια» που την καθιστούν πιθανό στόχο, µε φόντο την ενεργειακή απεξάρτηση της Ευρώπης από τη Ρωσία. Η στρατηγική αυτή, µε τη σφραγίδα των ΗΠΑ και του ΝΑΤΟ, εντείνει τις εντάσεις και δηµιουργεί κινδύνους για την ειρήνη και την εθνική κυριαρχία της χώρας µας.
Οι εξελίξεις στα Ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, µε τον σχεδιασµό των ευρωατλαντικών δυνάµεων, ενισχύουν τις τουρκικές διεκδικήσεις και τα σχέδια συνεκµετάλλευσης στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Παράλληλα, η κοινωνική δυσαρέσκεια εντείνεται από την ακρίβεια, την ανεργία, την υποβάθµιση της δηµόσιας παιδείας και υγείας, την έλλειψη στέγης και την εργασιακή υπερεκµετάλλευση. Η νέα γενιά βιώνει την απογοήτευση µιας πολιτικής που ευνοεί τα κέρδη των λίγων εις βάρος των πολλών.
Η επέτειος του Πολυτεχνείου δεν είναι απλώς ιστορική αναφορά. Είναι ζωντανή υπενθύµιση του χρέους να υπερασπιστούµε τα ιδανικά της δηµοκρατίας, της κοινωνικής αλληλεγγύης και της εθνικής ανεξαρτησίας. Τιµή στην αντιδικτατορική πάλη σηµαίνει αγώνας για την ανατροπή µιας πολιτικής που γεννά φτώχεια και κοινωνική αδικία και µας εµπλέκει στους πολεµικούς τυχοδιωκτισµούς. Σηµαίνει διεκδίκηση µιας κοινωνίας ισότητας, αξιοπρέπειας και ελευθερίας.
Η ιστορική µνήµη του Πολυτεχνείου δεν πρέπει να περιορίζεται σε επετειακές τελετές. Οφείλουµε να την µετατρέψουµε σε κινητήρια δύναµη για δράση και συµµετοχή. Οι αγώνες του παρελθόντος µας διδάσκουν ότι η δηµοκρατία απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση και ενεργό συµµετοχή των πολιτών. Σήµερα, περισσότερο από ποτέ, είναι ανάγκη να ενισχυθούν οι αγωνιστικές διεκδικήσεις, να ακουστούν οι φωνές των νέων και να µπουν στο προσκήνιο οι σύγχρονες ανάγκες της κοινωνίας.
Η αλληλεγγύη, η αντίσταση στην αδικία, η πάλη για την αποτροπή της εµπλοκής στην πολεµική προετοιµασία και η πίστη σε ένα καλύτερο µέλλον είναι αξίες που πρέπει να καθοδηγούν τις πράξεις µας. Το Πολυτεχνείο είναι σύµβολο ελπίδας και αγώνα, και η φλόγα του πρέπει να παραµείνει άσβεστη στις καρδιές όλων µας.
Για εµένα, που βίωσα την αγωνιστική δυναµική εκείνων των ηµερών, η φωνή του Πολυτεχνείου αντηχεί ακόµη δυνατά. Τα συνθήµατα που τότε φωνάξαµε δεν ήταν απλώς λόγια, αλλά πυξίδα ζωής. Ας είναι φάρος για τον σύγχρονο αγώνα, για µια κοινωνία που υπηρετεί τις ανάγκες των πολλών και όχι τα συµφέροντα των λίγων.
Νίκος Ραγκούσης – Λαουτάρης
