Οι ψείρες της κεφαλής είναι παρασιτικά ζωύφια που τρέφονται με το ανθρώπινο αίμα. Τα αυγά της ψείρας λέγονται κόνιδες και τα μικρά ψειράκια λέγονται νύμφες πουστην συνέχεια μεγαλώνουν σε κανονικές ενήλικες ψείρες.
Η φαγούρα ή το αίσθημα ότι κάτι περπατάει στο κεφάλι είναι τα κύρια συμπτώματα που μπορεί όμως να εμφανιστούν αρκετές εβδομάδες μετά αφού κολλήσει το παιδί ψείρες. Από το ξύσιμο μπορεί να εμφανισθούν πληγές στο κεφάλι που στην συνέχεια μπορεί να επιμολυνθούν από βακτήρια (πχ σταφυλόκοκκο).
Οι ψείρες είναι μόνο ενοχλητικές! δεν μεταδίδουν κάποιο νόσημα και δεν θεωρούνται κίνδυνος για την δημόσια υγεία. Είναι συχνές μεταξύ παιδιών 3-11 χρονών και τους μήνες Αύγουστο με Οκτώβριο και ίσως τα κορίτσια κολλάνε συχνότερα ψείρες από τα αγόρια.
Τι ξέρουμε για την ζωή τους;
- Οι ψείρες κινούνται έρποντας, δεν μπορούν να πηδήξουν ή να πετάξουν.
- Μπορούν να ζήσουν στο κεφάλι ενός ατόμου για περίπου 30 ημέρες, θα πεθάνουν όμως μέσα σε δύο ημέρες εάν πέσουν από το κεφάλι σε μέρος που δεν έχουν τροφή.
- Οι θηλυκές ψείρες είναι συνήθως μεγαλύτερες από τις αρσενικές και μπορούν να γεννούν περίπου έξι αυγά κάθε μέρα.
- Οι κόνιδες για να εκκολαφθούν σε νύμφες χρειάζονται περίπου μία εβδομάδα και σταθερή θερμοκρασία, αυτήν που έχει η τρίχα στην ρίζα της.
- Οι νύμφες μοιάζουν με τις ενήλικες ψείρες αλλά είναι πολύ μικρές, και χρειάζονται περίπου επτά ημέρες για να ωριμάσουν σε ενήλικες ψείρες.
Μετάδοση και Πρόληψη
- Ο πιο συνηθισμένος τρόπος μετάδοσης είναι η επαφή κεφάλι με κεφάλι, μαλλί με μαλλί, με άτομο που έχει ψείρες, κάτι που συμβαίνει εύκολα μεταξύ των παιδιών γι’ αυτό και στις οδηγίες πρόληψης είναι να αποφεύγουμε αυτού του είδους την επαφή και να προτιμούμε χτενίσματα με μαζεμένα μαλλιά πχ πλεξούδες, καθώς μειώνει την επαφή των μαλλιών.
- Ελέγχουμε τα κεφαλάκια των παιδιών μία φορά την εβδομάδα.
- Επίσης μπορεί να μεταδοθεί με την ανταλλαγή ρούχων πχ παλτών, σκούφων κασκόλ, κτλ, από τις βούρτσες χτενίσματος ή αν ξαπλώσουμε σε μαξιλάρια και σεντόνια κάποιου που έχει ήδη ψείρες.
- Τα ζώα δεν κολλάνε ούτε μεταδίδουν ψείρες κεφαλής.
- Απολυμαίνουμε τις χτένες σε ζεστό νερό 60οC για 5-10 λεπτά για να τις εξολοθρέψουμε.
- Πλένουμε στους 60οC στο πλυντήριο ρούχα που έχουν χρησιμοποιηθεί πριν την θεραπεία ατόμου με ψείρες και στεγνώνουμε σε υψηλή θερμοκρασία (αν υπάρχει στεγνωτήριο).
- Τα αντικείμενα που δεν πλένονται τα κλείνουμε σε μία πλαστική σακούλα για 2 εβδομάδες.
Η διάγνωση γίνεται όταν δούμε κανονική ψείρα με τα μάτια μας, μικρή ή μεγάλη, η κόνιδα όταν είναι μέχρι 0,5 εκατοστό κοντά στην τρίχα είναι ένδειξη αλλά μπορεί να μας ξεγελάσει γιατί μοιάζει με πιτυρίδα, σε κάθε περίπτωση όμως ένα καλός έλεγχος με λεπτό μεταλλικό ψειρο-χτενάκι θα ξεκαθαρίσει το τοπίο! Υπάρχουν διάφορες θεραπευτικές επιλογές που θα τις συζητήσετε με τον Παιδίατρο σας. Να θυμόμαστε ότι, οι ψείρες πάνε και στα καλύτερα σπίτια! Η ύπαρξη τους δεν σχετίζεται με το επίπεδο καθαριότητας του παιδιού ή του σπιτιού του και δεν χρειάζεται να φύγει άμεσα το παιδί από το σχολείο επειδή διαπιστώθηκαν ψείρες στο κεφαλάκι του, θα φύγει κανονικά στο σχόλασμα και θα επιστρέψει αφού ξεκινήσει θεραπεία.
Καλή σχολική χρονιά χωρίς φαγούρες!
Ειρήνη Γιαννάτου – Παιδίατρος
