Μονοπωλεί το ενδιαφέρον στην τηλεόραση η βία μεταξύ ανηλίκων, γεγονός που μας θορυβεί όλους ως γονείς γιατί κανείς δεν θα ήθελε το παιδί του να πέσει θύμα τέτοιας συμπεριφοράς. Η παραβατικότητα μεταξύ ανηλίκων βέβαια, δεν είναι μόνο δικό μας φρούτο αλλά παγκόσμιο φαινόμενο και δεν συμβαίνει μόνο στις μέρες μας, συνέβαινε πάντα αλλά τώρα έχει πάρει μεγαλύτερες διαστάσεις.
Τί γνωρίζουμε για τα αίτια της παραβατικής συμπεριφοράς;
Τα παιδιά που εμφανίζουν παραβατική συμπεριφορά μπορεί να ζουν σε κακοποιητικό περιβάλλον ή σε δυσλειτουργικές οικογένειες ή έχουν παραβατικούς γονείς ή γονείς με ψυχικά νοσήματα, ή μεγάλωσαν με λάθος ανατροφή πολύ αυστηρή ή πολύ ελαστική, χωρίς ουσιαστική επικοινωνία, χωρίς όρια, με λάθος κοινωνικά πρότυπα, κτλ. Το να πέσει το ανάθεμα στις οικογένειες είναι η εύκολη λύση… Οι οικογένειες φυσικά και έχουν μέρος της ευθύνης αλλά είναι και αυτές γρανάζια ενός κοινωνικού συστήματος.
Ενός συστήματος που θεωρεί ότι ισχυρός είναι ο πλούσιος, ο νέος, ο όμορφος, του ίδιου κοινωνικού συστήματος που θεωρεί πρότυπο για τους νέους τον κάθε τύπο που κάνει σαματά στα τηλεοπτικά ριάλιτι, ή προκαλεί σκάνδαλα, ή φτιάχνει τραγούδια που μιλάνε για βία, ναρκωτικά, και γενικά οτιδήποτε δημιουργεί ελαφρότητα και ασχήμια. Όλα αυτά που παρακολουθούμε χωρίς αντίδραση γιατί νομίζουμε ότι δεν μας αφορούν άμεσα… Και από εδώ ξεκινά η κατρακύλα…
Αυτή λοιπόν η κοινωνική απονεύρωση ακόμη και αν δεν συμμετέχει η ίδια στην ανατροφή των παραβατικών παιδιών συμμετέχει έμμεσα στην διαμόρφωση του κοινωνικού πλαισίου που τρέφει αυτήν την τερατογένεση.
Έχουμε λοιπόν από την μία την κοινωνική ανοχή του «κοιτάω την πάρτη μου» και αυτό είναι φαινόμενο της εποχής μας, διότι έννοιες όπως αλληλεγγύη ή συλλογικότητα ακούγονται περισσότερο ως κομματικά συνθήματα παρά ως κοινωνική ανάγκη. Ποιός αντιδρά, για παράδειγμα, στην γενοκτονία που γίνεται στην Παλαιστίνη, και εννοώ συλλογική και θεσμική αντίδραση, γιατί επιμέρους φωνές ακούγονται αλλά δεν είναι αρκετές.
Η ανοχή δίνει χώρο στο να ξεφυτρώνουν μοντελάκια παρακμιακά που ναι μεν δεν μας ενοχλούν όμως τους δίνονται τα φώτα της δημοσιότητας και γίνονται πριν το καταλάβουμε πρότυπα για τα παιδιά μας… Εμείς τους φτιάχνουμε με το τηλεκοντρόλ…
Έχουμε και από την άλλη μία πολιτεία που με την εδραίωση της ελαφρότητας και της ανοησίας κάνει ήσυχα την δουλειά της, την ταΐζει μέσα από τα ΜΜΕ της και έχει τον κοσμάκη ναρκωμένο και όλα μέλι-γάλα… Της χαλάει βέβαια την ησυχία όταν η βρομιά ξεχειλίζει αλλά και τότε η αντίδραση είναι εύκολη… Κάποιος άλλος φταίει! Και στην προκειμένη περίπτωση οι άχρηστοι γονείς…
Η δημιουργία κοινωνικών προτύπων είναι πιο ουσιαστική απ’ όσο φαίνεται, και τα κοινωνικά αντανακλαστικά μπορούν να παράγουν έργο, δεν είναι όλα τα παιδιά αδιάφορα και παραβατικά. Υπάρχουν γύρω μας λαμπρά παραδείγματα νέων που διακρίνονται στον αθλητισμό, στις επιστήμες, στις τέχνες και που η ζωή τους και ο αγώνας τους για την εξέλιξη και την διάκριση στον χώρο τους θα μπορούσε να παίζει καθημερινά στις ειδήσεις και παρ’ όλα αυτά κουκουλώνονται από φελλούς όλων των αποχρώσεων. Ας το πάρουμε λίγο αλλιώς, ένα μικρό ξεκίνημα θα μπορούσε να είναι αυτό, οι προβολείς στο καλό, το ηθικό, το όμορφο, είναι στο χέρι μας.
Ειρήνη Γιαννάτου – Παιδίατρος
