Το τέλος ταφής των απορριμμάτων με τον νέο Νόμο για την Ανακύκλωση του υπουργείου Περιβάλλοντος (που είναι σε διαβούλευση έως τις 4 Δεκεμβρίου 2025) και προβλέπει την «ενεργειακή αξιοποίηση» των σκουπιδιών, αναμένεται να προσθέσει ένα νέο χαράτσι στους οικιακούς λογαριασμούς.
Το νομοσχέδιο για την ανακύκλωση μεταξύ άλλων εισάγει τις ακόλουθες αλλαγές:
– Τα απόβλητα συσκευασιών θα συλλέγονται πλέον χωριστά (πλαστικό, χαρτί, μέταλλο, γυαλί).
– Δίνεται η δυνατότητα στους δήμους να χρεώνουν χαμηλότερα δημοτικά τέλη για όλους όσοι παράγουν λιγότερα απόβλητα ή/και ανακυκλώνουν περισσότερο
– Εκσυγχρονίζεται το τέλος ταφής για τους δήμους που «θάβουν» απόβλητα. Αντίθετα οι δήμοι που δεν «θάβουν» απόβλητα θα αποζημιώνονται.
– Όλα τα νέα κτίρια θα διαθέτουν χώρο συλλογής αποβλήτων για 4 χωριστά ρεύματα
– Μεταφέρονται τα πρόστιμα που επιβάλλονται από την ΕΕ στους δήμους και τις επιχειρήσεις που τα προκαλούν, απαλλάσσοντας από το σχετικό βάρος τους φορολογούμενους.
Το «τυράκι» και οι πανηγυρισμοί
Τη στιγμή που οι λογαριασμοί ηλεκτρικού ρεύματος αυξάνουν το τιμολόγιό τους σχεδόν κάθε 2-3 μήνες, είναι σίγουρο ότι το τέλος ταφής απορριμμάτων –που θα διαχειρίζονται οι ιδιώτες- θα αποτελεί τον εύκολο τρόπο για την αύξηση των λογαριασμών.
Σημειώνουμε ότι μετά τη γενική συνέλευση των μετόχων του ΦοΔΣΑ Νοτίου Αιγαίου, δημοσιοποιήθηκε ανακοίνωση σύμφωνα με την οποία ψηφίστηκε ομόφωνα: «η μείωση των εισφορών των δήμων-μελών προς τον Φορέα σε ό,τι αφορά το Τέλος Ταφής του έτους 2025, ως υποχρεωτική προσαρμογή στο νέο θεσμικό πλαίσιο που θεσπίστηκε με τον Νόμο 5193/2025. Ο νέος νόμος μεταβάλλει ουσιαστικά το καθεστώς γύρω από το Τέλος Ταφής, καθώς αποδεσμεύει τους ΦΟΔΣΑ από τον ρόλο της είσπραξης και απόδοσής του».
Δηλαδή, ουσιαστικά τα μέλη – δήμοι των ΦΟΔΣΑ ανά την Ελλάδα «πανηγυρίζουν» διότι αυτή η είσπραξη Τελών δε θα εισπράττεται από τους ίδιους και με τον τρόπο αυτό δε θα επωμίζονται την γκρίνια των δημοτών τους, αλλά τα συγκεκριμένα Τέλη θα εισπράττονται από τη ΔΕΗ, μέσω των λογαριασμών.
Όπως γράφεται άλλωστε στην επόμενη παράγραφο της ανακοίνωσης από τον ΦΟΔΣΑ Ν. Αιγαίου: «Πλέον, το Τέλος Ταφής θα παρακρατείται κατά προτεραιότητα, από τον προμηθευτή ηλεκτρικής ενέργειας με το μεγαλύτερο μερίδιο αγοράς (σ.σ. ΔΕΗ) κατά το προηγούμενο έτος, από τα έσοδα του ενιαίου ανταποδοτικού τέλους καθαριότητας και φωτισμού του οικείου Ο.Τ.Α. α’ βαθμού».
Το σχέδιο – Η καύση!
Το σχέδιο του νέου νομοσχεδίου όπως αποκάλυψε η εφημερίδα «Καθημερινή», προβλέπει την ανάπτυξη έξι Μονάδων για την καύση 1,3 εκατ. τόνων απορριμματογενών καυσίμων ετησίως, ενώ άλλοι 150.000 τόνοι υψηλότερης ποιότητας θα διατίθενται στην τσιμεντοβιομηχανία.
Η ανάπτυξη των μονάδων θα γίνει από ιδιώτες, ενώ σύμφωνα με τη μελέτη το κόστος για τους δήμους θα είναι ανάλογο με εκείνο του Τέλους Ταφής, λύνοντας το πρόβλημα των ΧΥΤΑ.
Εκτιμάται ότι στη χώρα μας το 2030 θα παράγονται 1.450.339 τόνοι «απορριμματογενών ενεργειακών πρώτων υλών (ΑΕΠΥ)». Ο όρος αυτός αντιστοιχεί σ’ όλα τα προϊόντα της επεξεργασίας σύμμεικτων σκουπιδιών. Με άλλα λόγια, πρόκειται για κοινά σκουπίδια που έχουν υποστεί επεξεργασία σε μονάδες διαχείρισης απορριμμάτων και έχουν μετατραπεί σε ένα είδος πέλετ. Να σημειωθεί ότι όλες οι μονάδες επεξεργασίας που έχει προωθήσει τα τελευταία χρόνια το υπουργείο Περιβάλλοντος σε όλη τη χώρα καταλήγουν στην παραγωγή αυτού του υποπροϊόντος, που προς το παρόν οδηγείται στην τσιμεντοβιομηχανία (η οποία πληρώνεται για να το χρησιμοποιεί ως καύσιμο).
Σύμφωνα με την εφημερίδα «Καθημερινή»: «Ως καλύτερη διαθέσιμη τεχνολογία επιλέγεται η καύση με κινούμενη σχάρα, η οποία θεωρείται πιο ώριμη και πετυχαίνει υψηλότερο βαθμό απόδοσης (στην παραγωγή ενέργειας). Ως προς τις περιβαλλοντικές της επιπτώσεις, η μελέτη αναφέρει ότι «επιτυγχάνει τα πιο αυστηρά όρια εκπομπών σε επίπεδο Ε.Ε. (BREF, IPPC)» και «έχει χαμηλές περιβαλλοντικές επιπτώσεις (σημαντικά χαμηλότερες και ελεγχόμενες εκπομπές αερίων, χαμηλή παραγωγή υγρών αποβλήτων σε σχέση με την αεριοποίηση και την πυρόλυση, μικρό βαθμό υπολειμμάτων προς διάθεση)».
Ακόμα, οι μονάδες θα κατασκευαστούν από ιδιώτες με 25ετείς συμβάσεις λειτουργίας, στις οποίες το Δημόσιο θα δεσμεύεται να τις τροφοδοτεί με συγκεκριμένες ποσότητες απορριμματογενών καυσίμων.
Σε ό,τι αφορά τη δημιουργία των Μονάδων για την καύση προκρίνονται έξι με ενδεικτική χωροθέτηση στη Ροδόπη, στην Κοζάνη, την Ηλεία ή Αχαΐα, τη Βοιωτία, την Αττική (που θα καλύπτει και την Πάρο) και το Ηράκλειο Κρήτης.
Στο άρθρο της η εφημερίδα «Καθημερινή» σημειώνει ακόμα, ότι «αν δεν προχωρήσει τίποτα, το 2030 θα οδηγούνται σε ταφή 1.060.967 τόνοι απορριμμάτων ετησίως, ποσότητα που θα παραμείνει σχεδόν σταθερή έως το 2050 (948.692 τόνοι), δηλαδή δεν θα σημειωθεί καμία πρόοδος».
Θα δίνουμε τα απορρίμματα και θα τα αγοράζουμε ξανά ως ενέργεια!
Σε συνέντευξή του στο ιντερνετικό ραδιόφωνο «ParosVoice.com», ο κ. Γιάννης Αγγέλου, επικεφαλής της Λαϊκής Συσπείρωσης Ν. Αιγαίου, για το θέμα είπε:
«Η ΔΕΗ η οποία ήδη έχει ανακοινώσει τη δημιουργία μονάδας στην Κοζάνη, που θεωρείται εξαιρετικά επιβαρημένη περιοχή λόγω της καύσης του λιγνίτη για την παραγωγή ενέργειας.
Τώρα το κάνουμε ακόμη χειρότερα αφού τον λιγνίτη τον στέλνουμε δωρεάν στη Βόρεια Μακεδονία και μας τον επιστρέφουν, και τον αγοράζουμε μια χαρά για την εξεργασία… Η ΔΕΗ λοιπόν, ετοιμάζεται να κάνει μονάδα στην Κοζάνη και γι’ αυτό συμμετείχαν σε κλειστή διαβούλευση ανώνυμες εταιρείες ενώ δε συμμετείχε κανείς κοινωνικός εταίρος, καθώς κατά τον κ. Γενικό Γραμματέα ήταν η προϋπόθεση για την υλοποίηση του σχεδίου.
Αντιλαμβάνεστε λοιπόν ότι τώρα θα πληρώνουμε για τα σκουπίδια την καύσιμη ύλη ώστε να παράγουν ενέργεια την οποία μετά θα ξαναπληρώνουμε! Βέβαια, δεν έχει γίνει γνωστό πού ακριβώς θα φτάσει η τιμή του ηλεκτρικού ρεύματος –από τις σημερινές τιμές- που ήδη είναι πάρα πολύ ψηλές πέραν πάσης λογικής».
Οι πολλές – πολλές επιφυλάξεις
Ο κ. Αχιλλέας Πληθάρας, υπεύθυνος «αποτυπώματος» στην περιβαλλοντική οργάνωση WWF Ελλάς είπε για τη μελέτη των Μονάδων καύσης:
«Βλέποντας πίσω από τις γραμμές της μελέτης σκοπιμότητας διαπιστώνουμε ότι η καύση προορίζεται να καταστεί έως το 2030 η κύρια μέθοδος διαχείρισης των απορριμμάτων της χώρας με επικίνδυνες συνέπειες και ενάντια στο δημόσιο συμφέρον.
Αν τελικά ευοδωθούν τα σχέδια για την κατασκευή μονάδων καύσης, με σιγουριά καταλήγουμε στην εξής πορεία έως το 2050: Κάκιστη διαλογή στην πηγή, ιδίως στη διαλογή οργανικών αποβλήτων, που οδηγεί σε χαμηλής ποιότητας ανακυκλώσιμα υλικά στις μονάδες επεξεργασίας, που οδηγεί σε χαμηλή ανάκτηση ανακυκλώσιμων, άρα σε τεράστιες ποσότητες υπολειμμάτων που θα οδηγούνται στις μονάδες καύσης».
Τέλος, ο κ. Πληθάρας σε συνέντευξή του στην ηλεκτρονική έκδοση της εφημερίδας «Καθημερινή», θεωρεί ότι τα οικονομικά δεδομένα της μελέτης, που τεκμηριώνουν τη βιωσιμότητά της, πάσχουν.
«Υπάρχουν πολλά λάθη στο σκεπτικό δημιουργίας μονάδων καύσης, ας επικεντρωθούμε μόνο σε κάποια οικονομικά δεδομένα που θα έπρεπε να προβληματίσουν όλους τους εμπλεκομένους και τους πολίτες.
Η μελέτη σκοπιμότητας υποεκτιμά το κόστος κατασκευής και λειτουργίας των Μονάδων καύσης, αλλά ακόμη και έτσι καταλήγει σε εκτιμήσεις για gate fee (σ.σ.Τέλος πύλης για δεδομένη ποσότητα απορριμμάτων), που δεν θα πέσει κάτω από τα 110 ευρώ ανά τόνο σκουπιδιών.
Η «ενεργειακή αξιοποίηση» απορριμμάτων δεν πρέπει να προχωρήσει. Η πολιτεία πρέπει να εξηγήσει στους πολίτες γιατί αδυνατεί να φέρει αποτελέσματα στην πρόληψη, στην επαναχρησιμοποίηση και την ανακύκλωση, και γιατί σχεδιάζει εν κρυπτώ μεθόδους που δεν συνάδουν με την προστασία του περιβάλλοντος και την κυκλική οικονομία.
Πρέπει να εξηγήσει στην Κομισιόν γιατί εν έτει 2025 στρέφεται προς την καύση, όταν η τάση στην Ε.Ε. είναι αντίστροφη».
ΧΥΤΑ Πάρου
Συνέντευξη παραχώρησε στην εκπομπή «Πρωινή Φωνή» του «Parosvoice.com», ο κ. Χρήστος Γαμβρούδης, Γενικός Διευθυντής του Φορέα Διαχείρισης Στερεών Αποβλήτων (ΦΟΔΣΑ) Νοτίου Αιγαίου.
Για τη δεύτερη φάση του ΧΥΤΑ Πάρου -που είναι σε εξέλιξη- είπε ότι θα περιλαμβάνει:
– Νέο κύτταρο ταφής για αύξηση της χωρητικότητας.
– Αναβάθμιση της μονάδας επεξεργασίας λυμάτων, με σύστημα αντίστροφης όσμωσης για καλύτερο καθαρισμό.
– Εξοπλισμός (συμπιεστής, φορτηγό, τεμαχιστής).
Το έργο χρηματοδοτείται από το ΕΣΠΑ καιαναμένεται να ολοκληρωθεί σε 18-24 μήνες από την υπογραφή της σύμβασης.
Ένα ακόμη σημαντικό σχέδιο είναι η Μονάδα Επεξεργασίας Ζωοαποβλήτων, η οποία θα μετατρέπει τα οργανικά απόβλητα (π.χ. υπολείμματα τροφίμων, φύλλα, κλαδιά) σε ποιοτικό κομπόστ. Η μονάδα θα έχει δυνατότητα επεξεργασίας 4.000 τόνων ετησίως, με έμφαση στην αξιοποίηση των «πράσινων αποβλήτων» (κηπευτικά, κλαδέματα).
Ακόμη, ο ΦΟΔΣΑ ετοιμάζεται να διανείμει 30.000 κομποστοποιητές στους κατοίκους του Νοτίου Αιγαίου, με 553 μονάδες να προορίζονται για την Πάρο. Οι κομποστοποιητές θα είναι δύο τύπων:
Μικροί (2 λίτρα) – για εσωτερική χρήση σε κουζίνες.
Μεγάλοι (300 λίτρα) – για εξωτερικούς χώρους (κήπους, αυλές).
Τέλος, η διαδικασία θα συνοδεύεται από εκπαιδευτικά προγράμματα για τη σωστή χρήση και τη δημιουργία τοπικών δικτύων συλλογής.
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ, ΦΩΝΗ ΤΗΣ ΠΑΡΟΥ (27/6/2025)
