Με αφορμή την επιχειρούμενη επένδυση στην περιοχή «Κολυμπήθρες»
Η προδιαγεγραμμένη επαναφορά του πρότζεκτ μεγάλης τουριστικής επένδυσης στις «Κολυμπήθρες» της Πάρου προβληματίζει ήδη την παριανή κοινωνία. Πρόκειται για κατασκευή εγκαταστάσεων χιλιάδων τετραγωνικών μέτρων σε περιοχή που γειτνιάζει ή και εντάσσεται σε προστατευόμενο αρχαιολογικό χώρο («Μυκηναϊκό Ανάκτορο Κουκουναριών»), σε περιοχή Natura 2000, σε Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου και στο Περιβαλλοντικό Πάρκο «Αη Γιάννης Δέτης».
Η συγκεκριμένη επένδυση πραγματοποιείται στο έδαφος του ήδη διαμορφωμένου νομικού πλαισίου, με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ και τους αντίστοιχους νόμους που ψηφίστηκαν όλα τα προηγούμενα χρονιά απ’ όλες τις κυβερνήσεις. Νόμοι που δίνουν τη δυνατότητα για «ευελιξία» στις αλλαγές χρήσεων γης, για αποχαρακτηρισμό περιοχών Νatura 2000 ή και χωροθέτηση «αναπτυξιακών» επενδύσεων εντός αυτών των περιοχών – ήδη από το 2021 – καθώς και στη νομοθεσία για τις επενδύσεις στον αιγιαλό.
Η δημιουργία ενός νέου ιδιωτικού οικισμού, διεμβολίζοντας το Γενικό Πολεοδομικό Σχέδιο, θα έχει πολλαπλές επιπτώσεις στην Πάρο και τον λαό της. Καταρχάς επιταχύνεται η αναδιάρθρωση του τουριστικού κλάδου στο νησί, με τη συγκέντρωση γης και την απορρόφηση μεγάλης μερίδας της «πίτας», αφού μέσω τέτοιων επενδύσεων επιτυγχάνεται και η συγκεντροποίηση των τουριστικών υπηρεσιών. Η ήδη δύσκολη κατάσταση για τους μικρούς επιχειρηματίες και τα μικρομάγαζα του νησιού θα επιδεινωθεί.
Στην ίδια κατεύθυνση, θα ανοίξει ο δρόμος για περαιτέρω αλλαγές στις χρήσεις γης, για περιορισμό της πρόσβασης σε παραλίες και άλλες περιοχές, για τη συγκέντρωση της γης στα χέρια λίγων. Σοβαρή θα είναι και η μεσοπρόθεσμη επίδραση στην αγροτική παραγωγή της Πάρου, με περαιτέρω υποβάθμιση παραγωγικών δυνατοτήτων όπως γεωργία, κτηνοτροφία κ.ά., κατεύθυνση που «κουμπώνει» με την Κοινή Αγροτική Πολιτική της ΕΕ.
Δεδομένη θεωρείται και η αλλοίωση του φυσικού (βιοποικιλότητα κ.λπ.) και ανθρωπογενούς (δομημένου, πολιτιστικού κ.λπ.) περιβάλλοντος της περιοχής, της οποίας η ισορροπία κρίνεται ήδη ως ευαίσθητη. Στα παραπάνω προστίθενται αντικειμενικά η επιβάρυνση των ήδη απαρχαιωμένων υποδομών της Πάρου, όπως το οδικό δίκτυο, αλλά και η διάνοιξη πολλαπλών οδών και η κατασκευή συνοδών έργων στις Κολυμπήθρες, η επιδείνωση του υδατικού προβλήματος του νησιού.
Η εν λόγω καπιταλιστική επένδυση, ύψους 53 εκατ. ευρώ, που γίνεται με χρηματοδότηση από τραπεζικούς ομίλους και το αμαρτωλό Ταμείο Ανάκαμψης, δηλαδή με τα λεφτά των ευρωπαϊκών λαών, δεν ήρθε σαν κεραυνός εν αιθρία. Υλοποιείται πρώτα και κύρια πάνω στις ράγες του αστικού σχεδιασμού για «αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων» των νησιών που οδηγεί και την Πάρο στην «τουριστική μονοκαλλιέργεια». Η πολιτική αυτή, που έχει στηριχθεί διαχρονικά από όλες τις περιφερειακές και δημοτικές διοικήσεις, εκτός των άλλων καθιστά τον παριανό λαό, όπως και όλους τους νησιώτες, περισσότερο εκτεθειμένους στις συνέπειες της πολεμικής οικονομίας και σε ενδεχόμενη νέα κρίση.
Υλοποιείται επίσης πάνω στο έδαφος των αλλαγών στη «χωρική πολιτική», που επιταχύνθηκαν την περίοδο της κρίσης και στοχεύουν στην ενίσχυση της κερδοφορίας των ομίλων, στην άρση περιορισμών στη χρήση γης προς όφελος των μεγάλων επιχειρηματιών, στη συγκέντρωση γης και τεχνικών έργων. Αλλωστε, οι κατηγορίες χρήσεων γης τροποποιήθηκαν ήδη από το 2014, δίνοντας μεγαλύτερη ευελιξία στους επενδυτές. Ξεχωριστής σημασίας είναι το διαχρονικό «ξεδόντιασμα» της όποιας περιβαλλοντικής νομοθεσίας, όπως των περιοχών «Natura 2000», από τις κυβερνήσεις ΝΔ – ΠΑΣΟΚ – ΣΥΡΙΖΑ.
Φυσικά, και αυτή η επένδυση βρήκε το κατάλληλο πολεοδομικό «όχημα», δηλαδή το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο που η ίδια η εταιρεία συνέταξε. Τα Ειδικά Πολεοδομικά και Ειδικά Χωροταξικά Σχέδια που προβλέφθηκαν από το 2010, αλλά και τα Ειδικά Σχέδια Χωρικής Ανάπτυξης Στρατηγικών Επενδύσεων λειτουργούν στην πράξη ως πολυεργαλεία για τις καπιταλιστικές επενδύσεις και ιδιαίτερα αυτές του τουριστικού κλάδου.
Εκτός της προσοχής δεν μπορεί να διαφύγει και η νομολογία του Συμβουλίου της Επικρατείας, που από ορισμένους αναγορεύεται σε θεματοφύλακα του «δημόσιου συμφέροντος». Η απόρριψη του ίδιου επενδυτικού πρότζεκτ πριν από μερικά χρόνια αφορούσε «ελλιπή αιτιολόγηση» και επίκληση της «φέρουσας ικανότητας» του νησιού και όχι τις πολλαπλές επιπτώσεις του στον λαό της Πάρου.
Το ίδιο το ΣτΕ από το 2022 έχει κρίνει ως σύμφωνη με το Σύνταγμα την τοποθέτηση Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας ακόμα και σε μικρά νησιά με ευαίσθητα οικοσυστήματα. Αλλωστε, η κυβέρνηση έχει ήδη εκφράσει τη βούλησή της να προχωρήσει στην αναθεώρηση του άρθρου 24 του Συντάγματος που αφορά την προστασία των δασών. Η επιχειρούμενη συνταγματική πρόβλεψη της «βιώσιμης ανάπτυξης», της «προστασίας των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας» κ.λπ. θα στενέψει ακόμα πιο ουσιαστικά και τα περιθώρια της δικαστικής κρίσης.
Σήμερα υπάρχει η δυνατότητα ο προβληματισμός των Παριανών να μην «επιτεθεί στους ανεμόμυλους», αλλά να οδηγήσει σε χρήσιμα συμπεράσματα και κινητοποίηση. Αποδεικνύεται ότι μεγάλες επενδύσεις δεν γίνονται με κριτήριο την ικανοποίηση των αναγκών της παριανής κοινωνίας. Προτεραιότητα έχουν εκείνες οι επενδύσεις που εξασφαλίζουν μεγαλύτερο ποσοστό κέρδους. Αντίθετα, μια σειρά από έργα απαραίτητα για τον παριανό λαό δεν προωθούνται. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι τα έργα αντιπλημμυρικής προστασίας (με πρόσφατα τα έντονα πλημμυρικά φαινόμενα), αντισεισμικής θωράκισης των κτιρίων, στέγασης δημόσιων υγειονομικών και εκπαιδευτικών υπηρεσιών, τα οποία υποχρηματοδοτούνται συστηματικά. Αντίστοιχα, στις ελληνικές καλένδες παραπέμπονται το έργο του νέου λιμανιού όπως και το νέο περιφερειακό οδικό δίκτυο του νησιού.
Αυτή η αντίφαση είναι η κανονικότητα της ανάπτυξης στον καπιταλισμό.
Μπροστά στο δίλημμα αυτής της ανάπτυξης ή της ζωής του, ο παριανός λαός, τα σωματεία, οι σύλλογοι και οι φορείς του μπορούν να αντιδράσουν οργανωμένα, ώστε αυτό το έργο να μείνει στα χαρτιά. Να προστατευθεί η περιοχή των Κολυμπηθρών από κάθε επιχειρηματική παρέμβαση. Να παλέψει ενωμένος για την κατάργηση όλου του νομοθετικού πλαισίου που «αγκαλιάζει» τα Ειδικά Πολεοδομικά σχέδια και τις στρατηγικές επενδύσεις. Αποτελέσματα θα υπάρξουν στον δρόμο της διεκδίκησης όλων των αναγκαίων έργων υποδομής που έχει πραγματικά ανάγκη ο παριανός λαός και όχι μια χούφτα επιχειρηματίες.
Γιώργος ΓΕΡΑΝΑΚΗΣ
ΚΟΒ Πάρου – Αντιπάρου του ΚΚΕ
