Η φράση «ανάρτηση όλων των αποφάσεων σε ανοικτά δεδομένα» στον νέο Κώδικα ΔΕΝ είναι τυπική υποχρέωση σαν τη Διαύγεια· είναι πολύ ευρύτερη και πιο δεσμευτική.
Σημαίνει ότι οι αποφάσεις των ΟΤΑ –όχι μόνο τα αρχεία PDF, αλλά και το περιεχόμενο και τα μεταδεδομένα τους– πρέπει να είναι διαθέσιμα ελεύθερα, δομημένα, επαναχρησιμοποιήσιμα και ψηφιακά αξιοποιήσιμα από πολίτες, ερευνητές, εταιρείες και εφαρμογές.
Αυτό προβλέπεται στο πλαίσιο του νέου Κώδικα μέσω της ρητής παραπομπής στο Κεφάλαιο Ι του ν. 4727/2020(«Ανοικτά Δεδομένα και Περαιτέρω Χρήση Πληροφοριών του Δημοσίου Τομέα»).
1. Τι θεωρείται «ανοικτό δεδομένο»
Σύμφωνα με τον ν. 4727/2020 και τις ευρωπαϊκές οδηγίες (Open Data Directive):
Ένα δεδομένο είναι «ανοικτό» όταν:
- Παρέχεται δωρεάν ή με ελάχιστο κόστος.
- Δεν έχει περιορισμούς πνευματικών δικαιωμάτων.
- Είναι διαθέσιμο σε μηχαναγνώσιμη μορφή (π.χ. JSON, XML, CSV — όχι μόνο PDF).
- Μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί, να «τραβηχτεί» από εφαρμογές API και να συνδυαστεί με άλλα δεδομένα.
- Συνοδεύεται από μεταδεδομένα (ημέρα, φορέας, είδος απόφασης, τομέας κλπ.)
2. Τι σημαίνει στην πράξη για έναν Δήμο ή μια Περιφέρεια
Δεν αρκεί πλέον να ανεβάζει PDF στη Διαύγεια.
Ο νέος Κώδικας απαιτεί:
1. Ανάρτηση όλων των αποφάσεων σε μορφή τέτοια ώστε:
- να μπορούν να διαβαστούν από λογισμικό,
- να αναλυθούν από μηχανές,
- να χρησιμοποιηθούν από ερευνητές,
- να ξαναχρησιμοποιηθούν από εφαρμογές τρίτων (π.χ. δεδομένα προϋπολογισμού, τεχνικών έργων, πράξεις επιτροπών, αποφάσεις διοίκησης).
2. Δημιουργία ή χρήση «αποθετηρίων ανοικτών δεδομένων»
π.χ. του data.gov.gr ή αντίστοιχου δημοτικού καταλόγου.
3. Υποχρεωτική διάθεση των μεταδεδομένων
(ημερομηνία, φορέας, είδος απόφασης, αριθμός πρωτοκόλλου, θεματική κλπ.) σε πρότυπα σχήματα.
3. Ποιες αποφάσεις θεωρούνται “ανοικτά δεδομένα” στον νέο Κώδικα
Όλες οι αποφάσεις δήμων και περιφερειών διατίθενται προς το κοινό, σύμφωνα με το Κεφάλαιο Ι του ν. 4727/2020, περί ανοικτών δεδομένων και περαιτέρω χρήσης πληροφοριών δημόσιου τομέα.
Άρα περιλαμβάνονται:
- αποφάσεις Δημοτικού και Περιφερειακού Συμβουλίου,
- αποφάσεις Οικονομικής Επιτροπής,
- αποφάσεις Δημάρχου / Περιφερειάρχη,
- αποφάσεις ΝΠΔΔ,
- αποφάσεις νομικών προσώπων των ΟΤΑ,
- προϋπολογισμοί – τεχνικά προγράμματα,
- ανάθεση έργων – προμηθειών,
- πράξεις διορισμού / ορισμού / συγκρότησης επιτροπών.
Όλες αυτές υποχρεωτικά πρέπει να θεωρούνται «ανοικτά δεδομένα».
Τι σημαίνει αυτό τεχνικά για έναν δήμο (με απλά λόγια)
- Πρέπει να υποστηρίζει μηχαναγνώσιμες μορφές δεδομένων και όχι μόνο PDF.
- Πρέπει να οργανώσει τη ροή αποφάσεων ώστε να παράγονται αυτόματα και τα μεταδεδομένα.
- Πρέπει να συνδέεται ή να δημιουργήσει API για τρίτους χρήστες.
- Πρέπει να τηρεί τις υποχρεώσεις διάθεσης δεδομένων σύμφωνα με το data.gov.gr.
Η αναφορά στα Ανοικτά Δεδομένα στον νέο Κώδικα Βρίσκεται ρητά στο Βιβλίο Β1–Β3, στο Άρθρο Χ+27 ή Χ+28 (ανάλογα με την αρίθμηση), στην ενότητα για τη δημοσίευση αποφάσεων δήμων και περιφερειών.
Το ακριβές σημείο στο κείμενο που ανέβασες είναι αυτό:
«7. Οι αποφάσεις των δήμων και των περιφερειών διατίθενται προς το κοινό, σύμφωνα με το Κεφάλαιο Ι του ν. 4727/2020, περί ανοικτών δεδομένων και περαιτέρω χρήσης πληροφοριών δημοσίου τομέα.»
Τι άλλο συνδέεται με τα Ανοικτά Δεδομένα μέσα στον Κώδικα;
Υπάρχει και δεύτερη σημαντική εμφάνιση στο Βιβλίο Δ, για τον «Κόμβο Επιδόσεων» των ΟΤΑ:«Τα υποβαλλόμενα στοιχεία […] είναι διαθέσιμα ως ανοικτά δεδομένα και δημοσιοποιούνται στο data.gov.gr»
