- γράφει ο Φραγκίσκος Κεφάλας
Διευθυντής Ενιαίου Ειδικού Επαγγελματικού Γυμνασίου Λυκείου Πάρου
Είναι πολύ δύσκολο σε ένα μικρό κείμενο να αναλυθεί και να στοιχειοθετηθεί πλήρως, η ανάγκη για δημιουργία ξεχωριστών δομών ειδικής αγωγής στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση όπως έγινε στην Δευτεροβάθμια με την ίδρυση και λειτουργία του ΕΝΕΕΓΥΛ.
Παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες υπάρχουν, το βασικό όμως ερώτημα που πρέπει να απαντηθεί είναι: Σε μια εποχή που η συνεκπαίδευση προάγεται (και πολύ σωστά) ως κυρίαρχη επιλογή, για ποιο λόγο δεν μπορούν να καλυφθούν οι ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες στο πλαίσιο του σχολείου Γενικής Αγωγής και κάποια παιδιά πρέπει να ενταχθούν σε ειδικό πλαίσιο;
Δυστυχώς το Ελληνικό εκπαιδευτικό σύστημα εξακολουθεί να είναι δασκαλοκεντρικό και γνωσιοκεντρικό, δηλαδή κέντρο της μαθησιακής διαδικασίας εξακολουθεί να είναι ο δάσκαλος που σκοπό έχει την μετάδοση γνώσεων. Σε ένα τέτοιο πλαίσιο είναι πολύ δύσκολο έως αδύνατο να ανταποκριθούν τα περισσότερα παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες, αλλά και το μεγαλύτερο μέρος των παιδιών συνολικά. Σε μια εποχή που αλλάζει με απίστευτα γρήγορους ρυθμούς, χρειάζεται μια διαφορετική προσέγγιση στην οποία τα παιδιά θα είναι επίκεντρο και το πλαίσιο θα προσαρμόζεται στις ανάγκες τους και όχι το αντίθετο, ενώ πρέπει να μετατοπιστεί το περιεχόμενο από την απλή παροχή γνώσεων στην καλλιέργεια δεξιοτήτων προσαρμογής σε αυτό το ευμετάβλητο περιβάλλον.
Εκτός όμως από το περιεχόμενο που είναι το κυρίαρχο πρόβλημα, οι υποδομές που διαθέτουν τα σχολεία μας δεν βοηθούν στην αντιμετώπιση των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών. Σχολεία με πολύ μεγάλο αριθμό μαθητών, χωρίς τους κατάλληλους χώρους και εγκαταστάσεις, αλλά κυρίως χωρίς το απαραίτητο Ειδικό Επιστημονικό Προσωπικό που θα υποστηρίξει τα παιδιά.
Η εμπειρία των τεσσάρων χρόνων λειτουργίας του Ενιαίου Ειδικού Επαγγελματικού Λυκείου στις Καμάρες δείχνει ότι στις παρούσες συνθήκες, η λειτουργία των ειδικών σχολείων για κάποια παιδιά με ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες αποτελεί την καλύτερη επιλογή. Παρόλο που οι εγκαταστάσεις του σχολείου απέχουν πολύ από το επιθυμητό, σε αυτό το σύντομο χρονικό διάστημα, παιδιά που στο πλαίσιο της Γενικής Αγωγής είτε δημιουργούσαν σημαντικά προβλήματα είτε ήταν «εξαφανισμένα», βρήκαν τον χώρο και την ευκαιρία να εκφραστούν και να αναπτύξουν δεξιότητες που δεν θα μπορούσαν διαφορετικά. Το κυριότερο όμως είναι ότι χαίρονται που βρίσκονται στο σχολείο γιατί πλέον το πλαίσιο προσαρμόζεται στις ανάγκες τους και όχι το αντίθετο. Ταυτόχρονα μέσω των δράσεων που αναπτύσσει το σχολείο φροντίζει να δείχνει συνεχώς την παρουσία του, αλληλεπιδρώντας όσο το δυνατό περισσότερο, τόσο με την υπόλοιπη εκπαιδευτική κοινότητα όσο και με την τοπική κοινωνία.
Αυτό είναι και το μεγαλύτερο στοίχημα που πρέπει να βάζουμε για τις δομές ειδικής αγωγής. Το να δημιουργήσουμε ένα πολύ πιο φιλικό πλαίσιο το οποίο να καλύπτει τις ανάγκες των παιδιών, αλλά ταυτόχρονα τα παιδιά να είναι αποκομμένα από την υπόλοιπη εκπαιδευτική κοινότητα και την κοινωνία είναι το μεγαλύτερο λάθος. Άλλωστε οφείλουμε να προετοιμάσουμε τα παιδιά ώστε να ενταχθούν στην κοινωνία όσο το δυνατόν ποιο αυτόνομά πάντα στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους.
Η ανάγκη δημιουργίας ειδικού Νηπιαγωγείου και Δημοτικού υπάρχει. Ελπίζουμε ότι η Δημοτική Αρχή υλοποιώντας τις δεσμεύσεις της, θα προχωρήσει σε όλες εκείνες τις ενέργειες που είναι καθοριστικές για την ίδρυση τους, και κυρίως θα πιέσει την πολιτική ηγεσία διεκδικώντας στην πράξη την εφαρμογή της έννοιας της Νησιωτικότητας. Ο πραγματικός αγώνας ωστόσο θα ξεκινήσει όταν θα λειτουργήσουν τα σχολεία. Πρέπει να κάνουμε όλοι ότι περνάει από το χέρι μας ώστε αυτές οι δομές να έχουν την υποστήριξη που χρειάζονται, με στόχο να αποφύγουμε την απομόνωση και περιθωριοποίηση και να πετύχουμε την ισότιμή ένταξη των παιδιών στο κοινωνικό σύνολο.
