Ο “βανδαλισμός” στο Σαρακήνικο της Μήλου και τα προβλήματα από την σεισμική δραστηριότητα στην περιοχή της Σαντορίνης Αμοργού άνοιξαν τη συζήτηση που έτσι κι αλλιώς είχε ξεκινήσει με τις πρώτες παρουσιάσεις των Τοπικών και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων στα νησιά των Κυκλάδων.
Στο επίκεντρο των συζητήσεων η αγωνία των νησιωτών “για το τι μέλλον θέλουμε” και μέχρι που είναι τα όρια της μονοκαλλιέργειας του τουρισμού.
- Η άναρχη κατάσταση στο χώρο και στο θεσμικό πλαίσιο που τον διέπει, δημιουργεί ανασφάλεια δικαίου και βιώσιμης ανάπτυξης. Για να προχωρήσει ο όποιος σχεδιασμός και να εφαρμοστεί, χρειάζεται ισχυρή δημόσια διοίκηση στα πολεοδομικά και χωροταξικά μέρος της οποίας έχει καταργηθεί, παραχωρούμενη στο ΤΕΕ και τον ιδιωτικό τομέα. Έτσι σήμερα, όχι χωρίς σκοπό, η διοίκηση στα πολεοδομικά έχει καταρρεύσει.Οι πολεοδομίες υπολειτουργούν λόγω της υποστελέχωσης τους, ενώ ο σχεδιασμός και ο έλεγχος είναι ανύπαρκτοι.
- Προϋπόθεση για τον χωροταξικό και πολεοδομικό σχεδιασμό είναι να ληφθεί υπόψη δεσμευτικά η Φέρουσα Ικανότητα έτσι ώστε να μη διαταράσσεται η δομή και δυναμική των φυσικών και ανθρώπινων οικοσυστημάτων. Το κάθε νησί είναι ένας «ξεχωριστός κόσμος» που οριοθετείται χωρικά από τη θάλασσα. Η όποια μεγέθυνση λοιπόν δεν μπορεί να είναι χωρίς όρια.
Ο χωρικός σχεδιασμός αποτελεί το πλέγμα για την βιώσιμη ανάπτυξη και καθορίζει το νέο παραγωγικό μοντέλο.
- Η ισόρροπη ανάπτυξητου πρωτογενή, δευτερογενή και τριτογενή τομέα είναι κύριος στόχος ενός χωροταξικού σχεδιασμού. Τα νησιά είναι ζωντανοί τόποι κατοικίας όλο τον χρόνο και όχι ένα open hotel, που δουλεύει σεζόν και εκτός σεζόν ερημώνει. Η μονοκαλλιέργεια του τουρισμού δημιουργεί ανασφάλειες στρεβλής ανάπτυξης, ενώ η συνεχής μείωση της πρωτογενούς παραγωγής, τελικά πλήττει και τον τουρισμό.
- Οι υποδομές Υγεία, Παιδεία, Στέγη, Μεταφορές, Ενέργεια, Ύδρευση, Διαχείριση Αποβλήτων οφείλουν επίσηςνα σχεδιαστούν πρωτίστως για εξυπηρέτηση των μονίμων κατοίκων και του αποδεκτού αριθμού επισκεπτών (Φέρουσα Τουριστική Ικανότητα) και για όλο τον χρόνο.
- Για την κάλυψη των οικιστικών αναγκώνσυμπεριλαμβανομένης της κοινωνικής κατοικίας απαιτείται λελογισμένη πρόταση «γης προς πολεοδόμηση» με ανάδειξη και οριοθέτηση των οικισμών με ταυτόχρονο περιορισμό της εκτός σχεδίου δόμησης, που απορρυθμίζει τις όποιες υποδομές, τεμαχίζει τα φυσικά οικοσυστήματα και καταστρέφει το τοπίο.
- Να αντιμετωπιστεί το φαινόμενο της Υπερδόμησης αλλά και της αυθαίρετης δόμησης, μέσω της αναστολής έκδοσης οικοδομικών αδειών έως την ολοκλήρωση του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού και με ένταση των ελέγχων.
- Οι Υπηρεσίες Δόμησης, να εφαρμόζουν ρητά τις Αποφάσεις του ΣτΕ σχετικά με την εκτός Σχεδίου Δόμηση και τις άλλες πολεοδομικές διατάξεις
- Να ολοκληρωθούν οι μελέτες για τις προστατευόμενες περιοχές και τις περιοχές Natura, να προστατευθούν τα Οικοσυστήματα, η Βιοποικιλότητα, τα Τοπία, που λόγο του περιορισμένου του χώρου είναι ευπαθή και αποτελούν το συγκριτικό πλεονέκτημα.
- Να υπάρχουν όρια στην ανάπτυξη τουριστικών μονάδων σε κλίνες και μέγεθος.
- Όχι στα υπόσκαφα και στην αλόγιστη κατασκευή πισίνων.
- Να μην επιτρέπεται η ανάπτυξη σύνθετων τουριστικών καταλυμάτων και στρατηγικών τουριστικών αναπτύξεων που ουσιαστικά δημιουργούν νέους ιδιωτικούς οικισμούς.
Μέσα από τον διάλογο, που έχει ξεκινήσει, μέσα από συγκρούσεις και συνθέσεις οι κάτοικοι των νησιών θα καταλήξουν σε προτάσεις και θα συμφωνήσουν σε χωρικό σχεδιασμό. Οι κοινωνικές ισορροπίες, ο σχεδιασμός να προστατευθούν.
· Το Ειδικό Χωροταξικό για τον Τουρισμό, Ειδικό Χωροταξικό για την Ενέργεια και εν γένει τα Ειδικά Χωροταξικά Πλαίσια να μην ανατρέπουν τις προτεραιότητες που τίθενται από τα Τοπικά και Πολεοδομικά Σχέδια.
· Τα Τοπικά και Ειδικά Πολεοδομικά Σχέδια να συμφωνούν με τον υπερκείμενο σχεδιασμό, Γενικό Πλαίσιο Χωροταξικού Σχεδιασμού και Αειφόρου Ανάπτυξης. (ΠΧΣΑΑ), Περιφερειακό Χωροταξικό Πλαίσιο Νοτίου Αιγαίου, Ειδικό χωροταξικό πλαίσιο για τον παράκτιο χώρο δεδομένου ότι αφορά ιδιαίτερα τον νησιωτικό χώρο (έχει ολοκληρωθεί και δεν έχει θεσμοθετηθεί), καθώς και όλες οι Ευρωπαϊκές και Διεθνείς Συμβάσεις.
· Να καταργηθούν οι Στρατηγικές Επενδύσεις για τον Τουρισμό.
· Να αναγνωριστεί ότι το Τοπίο είναι ένα σημαντικό μέρος της ποιότητας ζωής των ανθρώπων και να αναδειχθεί ως ιδιαίτερος πόρος φυσικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος το τοπίο των Κυκλάδων.
2 Απριλίου 2025
ΝΕΑ ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΚΥΚΛΑΔΩΝ
